Mastra Koza Altın Madeni, köy tüzel kişiliğine ait alanda yapacağı ikinci siyanür havuzu için köy mezarlıklarını söktürttü. Gümüşhane Demirkaynak (Mastra) Köyü’nde siyanürle altın üretimi yapan Koza Altın İşletmeleri A.Ş. Mastra Koza Altın Madeni siyanür havuzu yapmak için köydeki mezarlıkları sahiplerine söktürmeye kalkışınca köy halkının tepkisiyle karşılaştı.

Maden şirketi bazı arazi sahiplerine noterden ihtarname çekerek mezarlıklarının alınmasını istedi. Bunun üzerine bazı köylüler anne ve babasına ait mezarlıkları sökerek taşıdı. Maden şirketinin yasal yollardan mezarlıkları kaldırması mümkün olmadığından, arazi sahiplerine çeşitli vaatlerle mezarlıkları kendilerine söktürdüğü öğrenildi.

Gümüşhane Jandarma Olay Yerine Gelmedi

Mezarlıkların sökülmesi sırasında jandarmaya suç duyurusunda bulunan, Sedat Dabağ şunları söyledi: “Jandarmayı arayıp suç duyurusunda bulundum; ama yetkili bana maden şirketinin Gümüşhane Valiliği’nden gerekli yasal izinleri aldığını ve arazi sahiplerinin mezarlıkların bulunduğu arazileri daha önce maden şirketine satmaları nedeniyle yapabilecekleri bir şey olmadığını söyledi. Bunun üzerine Gümüşhane Torul İlçe Jandarma Komutanlığı’nı arayarak olay yerine gelmelerini istedim. Olay yerine gelmeyen üsteğmen N.E. hakkında tutanak tutturup mahkemeye verdim.” dedi.

3398 sayılı Mezarlıkların Korunması Hakkında Kanun’un, mülkiyet ve korunma başlıkları kapsamında belirlediği maddeler gereğince, “Madde 1 - Devlet mezarlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü yönetimindeki tarihi mezarlıklar ile şehitlikler ve cemaatlere ait özel statüsü bulunan mezarlıklar hariç, umumi mezarlıkların mülkiyeti belediye bulunan yerlerde belediyelere, köylerde köy tüzelkişiliklerine aittir. Bu yerler satılamaz ve kazandırıcı zamanaşımı zilyedliği yolu ile iktisap edilemez. Madde 2 - Mezarlıklar ve şehitlikler ile mezarlar bozulamaz, tahrip edilemez ve kirletilemez. Bu yerler imar mevzuatı ile veya başka herhangi bir şekilde park, bahçe, meydan, otopark, çocuk parkı, yeşil alan gibi sahalar olarak ayrılamaz ve asli gayesi dışında hiç bir amaç için kullanılamaz. Yol geçme zorunluluğu bulunduğu İçişleri Bakanlığınca kabul edilen mezarlıklar veya bölümleri bu hükmün dışındadır.” denmektedir. Yasa kapsamında ayrıca inşa bakım ve onarım kapsamında; “ Belediyeler ve köy muhtarlıkları birinci fıkrada belirtilen hizmetleri yerine getirebilmek için gerekli ödeneği her yıl bütçelerine koyarlar. Ayrıca İl Özel İdareleri Bütçelerine de köy mezarlıklarına sarfedilmek üzere bu maksatla ödenek konur ve bu hizmetleri muntazam olarak yürütebilmek için yeterli personeli görevlendirirler. Belediye ve köy bütçelerini tasdike yetkili makamlar gerekli ödeneklerin bu idarelerin bütçelerine konulup konulmadığını araştırırlar.”     

Koza Altın Madeni Hakkında Suç Duyurusu       

Demirkaynak Köyü’nde, şahıs arazileri üzerinde ve köy tüzel kişiliğine ait Çatal Yol mevkii mezarlıklarının yerine siyanür havuzu yapılmak amacıyla altın madeni şirketi tarafından mezarlıkların taşınması istemiyle bazı arazi sahiplerine ihtarname gönderildi.

Koza Altın Madeni tarafından, 19.12.2012 tarihinde, 4044 yevmiye no’lu parsel 118 ada 1 için Şahin Dabağ ve 19.12.2012 tarih ve 4045 yevmiye no’lu, parsel 118 ada 2 için İnci Dabağ’a ihtarname çekildi. Bunun üzerine mezarlıkların bir kısmı sökülerek altın madenine giden yolun alt kısmında (Bağ Mevkii)’nde bulunan mera alanına taşındı. Taşınma işleminde devletin hiçbir kurum görevlisi ve köy muhtarı da bulunmazken, köy tüzel kişiliğine ve şahıslara ait arazilerdeki mezarlıklar gayri sıhhi olarak defin işlemleri kişilerin kendilerince yapıldı. Olayla ilgili Koza Altın İşletmeleri A.Ş.  hakkında; 3998 Sayılı Mezarlıkların Korunması Hakkında Kanunu'a Muhalefet, 1593 Sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’na Muhalefet, 2872 Çevre Kanunu'na Muhalefet nedeniyle savcılığa suç duyurusunda bulunuldu. Gümüşhane Valiliği ve Gümüşhane Belediye Başkanlığı’na “mevzuata aykırı faaliyet yürütmekten” şikayet dilekçesi verildi.

Suç Duyuruları Artıyor

Edinilen bilgiye göre Demirkaynak Köyü mezarlıklarının söküldüğünü öğrenen, yakınları bu mezarlıklarda yatan ve farklı şehirlerde yaşayan insanlar da bulundukları yerlerden savcılığa suç duyurusu dilekçesi verdiler.

28.11.2012 Çarşamba günü Şahin Dabağ’ın anne ve babasının mezarlığını taşımak üzere Demirkaynak Köyü Çatal Yol Kabristanı’ndaki söküm işlemleri sırasında, Sedat Dabağ gelerek dedesinin mezarının açılmasını kabul etmediğini söyleyip, Gümüşhane İl Jandarma Komutanlığını arayarak olaya müdahale edilmesini istedi. Telefonla görüştüğü Üstteğmen C. Gelmeyeceğini söyleyince, aralarında sert tartışma yaşandı.  Sedat Dabağ, “Sizi göreve davet ediyorum” dedi. Buna rağmen gelmeyeceğini tekrar eden üsteğmen için tutanak tutturan Sedat Dabağ üsteğmen hakkında suç duyurusunda bulundu. Aynı gün jandarmayı arayan bazı başka köy sakinlerine de jandarmadan aynı cevap verilince köylüler savcılığa şikayet etti. Jandarmayla birlikte Demirkaynak Köyü Muhtarı Alim Dabağ’ın da çağrılmasına rağmen mezarlıkların sökülmesi esnasında gelmediği kaydedildi. Ardından Sedat Dabağ, Torul İlçe Jandarma Komutanlığı’nı arayarak olaya müdahale etmesini istedi. Üsteğmenin daha sonra Sedat Dabağ ile görüşerek Koza Altın Madeni yetkililerinden tanıdıklarının olması nedeniyle olay yerine gelmediğini ve hakkındaki şikayet dilekçesini geri almasını istediği söylendi.   

Mezarlıklar Geceleri Gizlice Taşınıyor

Bu arada, 7-8 Aralık 2012 geceleri, beş adet mezarlığın gizlice taşındığı ve taşınan mezarlığın üstünün tamamen kapatılmadığı görüldü. Görgü tanıklarına göre mezarlıkları gece Demirkaynak Köyü’nden ve aynı zamanda köy azası olan Karabey Okçu tarafından taşındığı, taşıma işleminde kendisine aynı köyden Koza Altın Madeni ile ticari ilişkiler yürüten birkaç kişinin daha yardım ettiği öğrenildi.

Ölüler Adına Oy Kullanmaya Çalışıyorlar

Gelen bilgiler arasında aynı köyden madenin yemekhanesini işleten Yıldırım Dabağ’ın, “Dedemin mezarlığının taşınmasında sakınca yoktur” şeklinde Koza Altın İşletmeleri’ne dilekçe verdiği ve yemekhaneyi beraber çalıştırdığı eşi Nazife Dabağ ile birlikte mezarlıkların kaldırılması için köy sakinlerine oylama yapmayı önererek ikna etmeye çalıştıkları öğrenildi. Bazı yurttaşlar durumu trajikomik bulduklarını ifade ederek, “İleri demokrasi dirileri teğet geçerken, ölülere ulaştı” dediler.   

Gümüşhane Valiliği’nce 05.12.2012’de Demirkaynak Köyü Muhtarlığı’nın defterlerinin istenmesiyle köy muhtarı Alim Dabağ’ın Gümüşhane Valiliği’ne gittiği ve konuyla ilgili açıklama yapmaktan kaçındığı kaydedildi.

Koza Altın Madeni’nin ikinci siyanür havuzunu yapmak amacıyla Demirkaynak Köyü köy mezarlıklarının taşınmasıyla ilgili Gümüşhane Valiliği sessizliğini korurken mezarlıkların sökülerek ve diğer mezarlıkların da tahrip edilmesine karşı halkın tepkisi giderek artıyor.

 (Kaynak: Haber 29)