`An�tkabir rit�elleri ve ba�l�l�k arz�`

An�tkabir ritüelleri ve ba�l�l�k arz�

 Faruk Köse / Yeni Akit

Devlet erkan�n�n, yapt�klar� hemen her önemli i�i “An�tkabir’e arz etme”sini görüyoruz. Ne yaparlarsa yaps�nlar, gidip “An�tkabir’e sayg�, ba�l�l�k, minnet, �ükran... duygular�”n� arz ediyorlar; “ta’zim”de bulunuyorlar. Sadece devlet erkan� de�il, bireyler ya da özel ve tüzel kurum ve kurulu�lar da “ba�l�l�k” arz�nda bulunup, “ta’zim”i ihmal etmiyorlar. Bu esnada bildi�iniz bir dizi ritüel icra ediliyor.

Bu yap�lan�n “�slam ve iman ilkeleri” bak�m�ndan nereye, neye tekabül etti�inin ciddi bir “sorgulama”ya tâbî tutulmas� laz�m. Hem “An�tkabir Özel Defteri”ne yazmak, hem de “yaz�lanlar�n içeri�i” bak�m�ndan ki�i nas�l bir “itikadi konum”da olur, bunun aç��a kavu�turulmas� elzem. Ancak bu yaz�da buna de�inmeyece�im. Esasen bunu yapmas� gerekenler, “konunun uzmanlar�”, “alimler”, “hocalar”d�r. E�er “gereken”i söylemezlerse mes’ul olmazlar m�? Bu arada, konuya dair “delile dayal�” görü� beyan eden olmas� halinde bu kö�ede de�erlendirece�imin de bilmenizi istiyorum.

�imdi size, An�tkabir Özel Defteri’ne yaz�lanlardan baz� örnekler vererek manzaray� resmetmeye çal��aca��m.

Yaz�ya hitap genelde “Büyük Atatürk”, “Aziz Atatürk”, “Ulu Önder”, “Yüce Atatürk”, “Ebedi Ba�komutan”, “Yüce Atam” ifadeleriyle ba�l�yor. Yaz�n�n bitiminde ise genelde “sayg�yla e�iliyorum”, “minnet duyuyorum”, “�ükranlar�m�z� sunuyorum”, “ta’zimlerimi sunuyorum” gibi ifadeler kullan�l�yor. “Ruhun �âd olsun” diye de bitiriliyor.

Deftere yaz�lanlar�n en önemli niteli�i “ba�l�l�k arz�”d�r. Yaz� yazanlar, yüceltip ta’zimde bulunduktan, “önünde minnetle ve sayg�yla e�ildi�ini” vurgulad�ktan sonra, oraya hangi sebeple geldi�ine dair “k�sa bir rapor” sunuyor. Mesela, Yüksek Askeri �ûra toplant�s�, Cumhuriyet’in kurulu� y�ldönümü, TBMM’nin aç�l�� y�ldönümü gibi. Bunlar devlet erkan�n�n sunumu. Özel kurum ve kurulu�lar ve �ah�slar ise, herhangi bir etkinlikte, kurumdaki yönetim de�i�iklinde vs. bunu bildirmek ve ba�l�l�klar�n� sunmak üzere An�tkabir’e geliyorlar.

“Ba�l�l�k arz�”na dair ifadeler önemli. Mesela; “sizin ilkelerinize ba�l�l�klar�m�z� arz etmek için yüksek huzurunuzday�z”; “ba�l�l���m�z� ve sayg�m�z� yinelemek için huzurunuzday�z”; “size ve tüm kahramanlar�m�za sonsuz gönül borcu duyuyoruz”; “Mustafa Kemal Atatürk’ün gösterdi�i yolda ulusça tek yürek olarak huzurunuzday�z”; “sevgi ve sayg�m�z� sunmak, ilke ve devrimlerinize ba�l�l���m�z� yinelemek için huzurunuzday�z” gibi.

Cüretkâr ifadeler de yok de�il. Mesela;

“Tanr�’n�n ve hayat�n, Türkiye Cumhuriyeti ve O’nun yurtta�� olan bizler için do�maya mecbur etti�i Siz”; “bir halk�n hayallerini ve umutlar�n� besleyecek özel bir efsane yaratt�n�z”; “millet olarak hat�ran�z önünde sayg�yla e�iliyoruz”; “Ulusumuzun yazg�s�n� de�i�tirmek amac�yla .... yakt���n�z ba��ms�zl�k �����”; “laik, demokratik, ça�da� Cumhuriyet, genç ku�aklar�n omuzlar�nda sonsuza de�in yükselecektir”; “Cumhuriyetimizin bekas�”; “ilke ve devrimlerin sonsuza kadar bizlere güç vermeye .... devam edecektir”; “ulusumuzun Atatürkçü dü�ünce sistemine gönülden ba�l�l���”; “ölümsüz önderimiz olarak”; “özel bir efsane yaratt�n�z.”

Yaz�lan yaz�lardaki “ana temalar”dan baz� örnekler de �öyle:

M. Kemal’in b�rakt��� amaç ve ilkelere ba�l� kalmak, ça�da� de�erlerle biçimlenen ulusal ülküyü takip etmek. Herkesin yüre�inde ve akl�nda canl� bir güç olarak ya��yor ve rehberlik ediyor olmak. Ona sonsuz gönül borcu duymak. Ba��ms�zl�k sava��n�n hedefinin yap�lan devrimler olmas�. Gençli�in, ilke ve devrimlere yürekten ba�l�l���. Ça�da�l�k yolunda gösterdi hedefleri mutlaka gerçekle�tirmek. Emaneti olan laik, demokratik, ça�da� Cumhuriyetin, genç ku�aklar�n omuzlar�nda sonsuza de�in yükselmesi. Ordunun, gösterdi�i yolda ba��ms�zl���n ve Cumhuriyet’in bekas�n�n güçlü güvencelerinden olmas�. Halk�n, onun dü�üncelerini tart��mas�z olarak kabul edip uygulad���na inanmak. Kurdu�u ça�da� cumhuriyetin temel niteliklerini koruma ve kollamaya devam etmek. Manevi varl���n�n, ilke ve devrimlerinin sonsuza kadar güç vermeye ve ayd�nlatmaya devam etmesi. Ulusun Atatürkçü dü�ünce sistemine gönülden ba�l�, ça�da� ya�amda kararl� olmas�. Türk ulusunun, yüce ki�ili�ini, laik, demokratik cumhuriyeti, ilke ve devrimleri her türlü tart��man�n üstünde tutmaya kararl� olmas�; büyük bedeller ödenerek kurulan laik ve demokratik Cumhuriyeti ödün vermeden sonsuza kadar ya�atmak için ant içmesi. Gönüllerdeki eri�ilmez yerinin de�i�meyecek, ona duyulan sevgi, sayg� ve inanc�n artarak sürecek olmas�. Türk ulusunun ona gönülden ba�l� olmas�, örnek ve sayg�n ki�ili�iyle gurur duymas�. Laik ve demokratik Cumhuriyet’i huzur ve güvenin en önemli dayana�� saymak. Gençli�in, onun dü�ünce, ilke ve devrimlerini yol gösterici kabul etmesi; Laik ve demokratik Cumhuriyeti sonsuza kadar korunmak ve ya�atmak için hiçbir özveriden kaç�nmayacak olmas�.

Sizce “An�tkabir ritüelleri”ni ve yaz�lanlar�n mahiyetini hangi terimle ifade etmek do�ru olur?