As�m �ENSALTIK

11 Mart 2025

RAMAZAN SORULARI!

Yeniden yeni bir Ramazan ay�na ula�m�� bulunuyoruz. Bize, bir kez daha bu aya ula�ma f�rsat� veren Rabbimize hamdediyoruz. Ramazan ay�, biz m�minler i�in i�inde bar�nd�rd��� �e�itli ibadetlerle mânevî iklimi yo�un bir ayd�r. Bir yandan oru� ibadeti, di�er yandan Kur’an’la kurulan ileti�im, bir yandan nafile namazlar, di�er yandan F�t�r sadakas� gibi infak �e�itleri, yine dua ve zikir gibi kalple yap�lan ve dille yap�lan amellerin yo�un oldu�u bir ayd�r. Ayr�ca i’tikâf gibi bir ibadeti de b�nyesinde bar�nd�rmaktad�r. Ramazan ay�nda bulunan bu mânevî iklimin M�sl�manlardaki yans�mas�n�n neticesi olarak dayan��ma ve payla�ma k�lt�r�n�n artmas�, bu ay� bir ba�ka g�zel yapan hususlardand�r.

T�m bu sayd���m�z hususlar�n i�inde en �nemlisi hi� ku�kusuz ki bu ayda Kur’an’�n inzal edilemeye ba�lamas�d�r. Bu y�n�yle de Ramazan’�n hakk�yla ihya edilmesi Kur’an’la olan ili�kiyle orant�l�d�r. Dinin �z� ve temek kayna�� olan Kur’an’dan habersiz ve onun buyruklar�n�n belirleyici olmad��� bir Ramazan, �skalanm�� bir ay demektir. Hayat �l��lerini Kur’an’dan almayan bir kimse bu ay� oru�lu da ge�irse, bu ay onun i�in bir art�ya d�n��meyecektir. ��nk� orucu da emreden Allah’t�r. Oru� ibadetiyle ilgili olarak Allah’�n emrine ittiba eden bir kimse e�er Allah’�n, Kur’an’da beyan etti�i di�er emirlerine riayet etmiyorsa bu durumda tutaca�� oru� onu istenilen hedefe g�t�rmeyecektir. O halde Ramazan’�n hakk�yla ihyas� i�in �ncelikle Kur’an’la olan ileti�imizi g�zden ge�irerek ba�lamal�y�z.

��inde ya�ad���m�z toplumun Kur’an’la olan ba��n�n her ge�en g�n daha fazla zay�flamas�n�n bir neticesi olarak Ramazan aylar�nda art�k k�lt�rle�en bir olguyla daha kar�� kar��yay�z. Bu olgu da televizyon kanalar�nda Ramazan dolay�s�yla boy g�steren hocalara, seyircilerin sordu�u sorulard�r. Ramazan sorular� olarak gelenekselle�en bu sorulara verilen cevaplar bazen g�nlerce g�ndemi i�gal edebiliyor. Maalesef �slâmî noktada bilgiden mahrum b�rak�lm�� halktan gelen bu sorular bir y�n�yle halk�m�z�n bilgi d�zeyini ortaya koyarken di�er bir taraftan da inan�lar�n�n b�y�k ekserisini hurafelere dayanan olgular oldu�unu g�r�yoruz. Dolay�s�yla da sorular�nda �o�unlukla bu konulara y�nelik oldu�unu g�rmekteyiz.

Bizde bu yaz�m�zda cevaplamalar� �zere bu hoca efendilere ve yaz�y� okuyacak siz k�ymetli okurlar baz� sorular sormak istiyoruz. Bizim sorular�m�z halk�n tekrar tekrar sordu�u cinsten sorular olmayacak. Evet belki bizde orucun bozulup bozulmayaca��na dair sorular soraca��z. Lakin bizim sorular�m�z onlar�n sordu�u sorulardan biraz farkl� olacak!

�imdi sorular�m�z� sormaya ba�layal�m!

Allah’a, Allah’�n istedi�i �ekilde iman etmeyen, hatta Allah’�n istedi�i iman�n ne oldu�unu bile bilmeyen ve bunun bir neticesi olarak iman�na �irk bula�t�ran kimselerin tuttuklar� oru�lar makbul olur mu?

�nanc�n�, Allah’�n belirledi�i Kur’anî hakikatlere g�re de�il de hocas�na, alimine, mezhebine, cemaatine, �eyhine g�re belirleyen ve bunun bir neticesi olarak inan� konular�nda bile tefrikan�n i�ine d��en, dini kendi me�rebinin anlad���ndan ibaret g�ren, kendisi gibi d���nmeyenleri M�sl�man olarak g�rmeyen, Kur’an’da inan� konusu yap�lmad��� halde nice konular� inan� konusu yapan veya Kur’an’da inan� konusu olarak zikredilen hususlar� dikkate almayan kimsenin tutu�u oru� kabul olur mu?

Siyasal olarak, insanlar �zerindeki y�netim hakk�na Allah’� lay�k g�rmeyen ve bu hakk�, Allah’a de�il de kendisi gibi insanlara verenlerin, Allah’�n belirledi�i h�k�mler olan �eriatle de�il de Bat�’dan ihra� edilen insan �r�n� yasalarla insanlar� y�neten fakat ayn� zamanda da Allah r�zas� i�in oru� tutuklar�n� iddia edenlerin, tutuklar� bu oru�lar�, Allah indinde makbul olur mu?

M�sl�manlar olarak, inanc�m�z�n bir gere�i olan her daim Allah’�n en b�y�k tan�yarak ona hamd etmemiz gerekirken, i�inde ya�ad���m�z �lkede resmi t�m t�rende, devlet y�neticilerinin Allah’tan daha fazla y�celtilmesi; “ulu �nder”, “kurtar�c�” gibi s�fatlarla an�lmas� ve t�m merasimlerde ona ba�l�l�k yeminlerinin edilmesi, devletin, Allah’�n belirledi�i h�k�mlere g�re de�il de bu kimselerin ilkelerine g�re idare edilmesini isteyen ki�inin tuttu�u orucu kabul olur mu?

Allah’�n, biz kullar�na rehber, �nder ve �rnek olsunlar diye g�nderdi�i peygamberleri de�il de Kur’an i�in: “G�kten indirildi�i san�lan do�malar” diyen ki�iyi �nder ve lider kabul edenlerin orucu makbul olur mu?

“Kahrolsun �eriat, ya�as�n laiklik”diyen, �slâm’a “�a�d���” diyen, M�sl�manlara “�r�mcek kafal�” diyen, Allah’�n kanunlar�na g�re de�il de bat�n�n �er�evesini �izdi�i sek�ler kanunlara g�re ya�amlar�n� s�rd�rmeyi daha do�ru g�renlerin ve bu kimseleri destekleyenlerin tuttuklar� oru�lar kabul olur mu?

Allah’� “can�ndan bile �ok sevdi�ini” s�yleyen fakat o �ok sevdi�ini iddia etti�i Allah’a, toplumsal ve ki�isel hayat� �zerinde s�z hakk� tan�mayan, O’nu vicdanlara ve camilere hapseden, sadece �l�m sonras�na kar��mas�na m�saade eden kimselerin tuttuklar� oru�lar kabul olur mu?

H�kmetme makam�nda bulunduklar� halde insanlar �zerinde Allah’�n indirdikleriyle de�il de ba�ka h�k�mlerle h�kmedenlerin, Allah’�n nice yasaklar�n� serbest b�rakanlar�n ve nice emirlerini de yasaklayanlar�n veya bunlara destek olarak onlar� iktidara getirenlerin tuttuklar� oru�lar� kabul olur mu?

�nsanlar�, Allah yasaklad��� halde heykellerin kar��s�nda adeta bir tap�nma ayininde oldu�u gibi ta’zimde bulunmaya zorlayan, bunu adeta din gibi dayatan kimselerin veya bunu benimseyen, itiraz etmeyen kimselerin tuttuklar� oru�lar� makbul olur mu?

Ba�ta Gazze’de olmak �zere d�nyan�n �e�itli co�rafyalar�nda M�sl�man karde�lerimiz her t�rl� katliama muhatap tutulurken, �ocuklar, kad�nlar, ya�l�lar ve t�m insanlar soyk�r�ma u�rat�l�rken, o karde�lerimize bu zul�mleri yapanlara elince g�� oldu�u halde engel olmayan, engel olmak bir tarafa, bu �artlarda dahi onlarla her t�rl� ili�kileri s�rd�rerek lojistik destek sa�layan kimselerin ve bunlar� destekleyerek iktidarda ta��yan kimselerin tuttuklar� oru�lar makbul olur mu?

Kalbi Filistinlilerden yana olsa da k�l�c� �srail ter�r devletinin yan�nda olan, “Kud�s k�rm�z� �izgimizdir” dedi�i halde ba�ta Kud�s olmak �zere t�m Filistin topraklar�n� t�m�yle i�gal alt�nda tutarak kutsallar�m�z� ayaklar�n�n alt�na alanlar�, daha fazlas�n� yapabilecekleri halde sadece k�namakla yetinen, bunun �tesinde hemen hi�bir �ey yapmayanlar�n tutuklar� oru�lar kabul olur mu?

Allah’tan de�il de �l�lerden, yat�rlardan, t�rbelerden, nazar boncu�undan, muskalardan medet bekleyen, ba�� s�k��t��� zaman bunlar�n kendisine fayda sa�layaca��na inanan, kurtulu�u Allah’�n buyruklar�na samimiyetle ba�l� kalmakta de�il de parada, makamda, ��hret sahibi olmakta g�renlerin tuttuklar� oru�lar makbul olur mu?

“Paran�n dini iman� olmaz”diyerek; ekonomiye Allah’�n m�dahalesini do�ru g�rmeyen, Allah’�n haram k�ld��� faiz gibi nice haram yollardan kazan� sa�layan, hile ve aldatma y�ntemleri kullanarak haks�z �ekilde insanlar�n emeklerini s�m�renlerin tuttuklar� oru�lar kabul olur mu?

Nefsinin isteklerini Allah’�n isteklerinin �n�ne ge�iren, hayat�n� nefsanî arzular�n�n istikametinde ya�ayan, nefsanî arzular�n� adeta ilâhla�t�ran lakin bir yandan da oru�ta tutanlar�n oru�lar� makbul olur mu?

Allah r�zas� i�in de�il de toplumun k�namas�na ve ay�plamas�na muhatap olmamak i�in oru� tutan, ibadetleri amac�ndan uzakla�t�rarak onlar� geleneksel bir rit�ele d�n��t�ren kimselerin tuttuklar� oru�lar� Allah indinde ge�erli olur mu?

Bir ki�inin M�sl�man olmas�n�n alâmet-i farikas� olan, imandan sonra bir M�sl�man�n en �nemi sorumlulu�u olan, dinin dire�i olan be� vakit namaz� hi� k�lmayan veya s�rekli k�lmayan bir kimsenin tuttu�u oru�lar, kabul olur mu?

M�sl�man bir han�m�n en �nemli dinî sorumluluklar�ndan birisi olan, Allah kendisine farz k�ld��� hususlar�n ba��nda gelen tesett�r erini yerine getirmedi�inde, Allah’�n bu emrini s�rekli bir �ekilde ihlal ederek toplum i�inde bulundu�u bir durumda, tuttu�u oru�lar� kabul olur mu?

Allah’�n r�zas�n� hayat�nda �nceliklemeyen, O’nun be�enisini almak i�in k�l�n� bile k�p�rdatmayan lakin insanlar�n be�enisini almak i�in gece g�nd�z ko�turan, kendisini Allah’a de�il de insanlara be�endirmek i�in giyinen, hayat tarz�n� ona g�re belirleyen kimselerin tuttuklar� oru�lar� kabul olur mu?

Y�l�n di�er aylar�nda helal-haram, emir-yasak diye bir ayr�m g�zetmeden dinin koydu�u h�k�mleri s�rekli ihlal eden fakat, Ramazan ay� geldi�inde baz� haramlar� terk eden ve baz� emirleri yerine getirmeye �al��an “Ramazan M�sl�manlar�n�n” tutuklar� oru�lar� makbul olur mu?

Allah emretti�i i�in bir taraftan oru� tutan fakat, iftardan sonra kahvehanelere giderek sahura kadar kumar oynayan; di�er ad�yla iskambil ve okey gibi oyunlar� oynayan, iftar sonraki i�ki sofralar� kuran, zina gibi gayr-� me�ru yollara tevess�l eden kimselerin tutuklar� orucu makbul olur mu?

Bir �eyler al�p satarken, ticaretine hile ve hurda, yalan ve dolan kar��t�ran ve bunun sonucu olarak haram lokma yiyenin, bo�az�na kadar haram kazanc�n i�erisine batm�� olan bir kimsenin tuttu�u oru�lar makbul olur mu?

Elde edece�i “�� kuru�” para i�in atmad��� takla kalmayan, izzetini ve onurunu ayaklar alt�na alan, kimliksiz ve ki�iliksiz birisi haline gelen bir kimsenin tuttu�u orucu kabul olur mu?

Elde edece�i bir makam ve mevki i�in haysiyetini be� paral�k eden, dinini ve inanc�n� bile ayaklar�n�n alt�na alan, sahip oldu�u makam� Allah’�n belirledi�i �l��ler i�erisinde kullanmayan, kendisini makama uygun hale geriren bir kimsenin tuttu�u oru�, Allah indinde kabul edilir mi?

Oru� tuttu�u halde yalan, g�ybet, iftira, su-i zan, hile, ihanet, g�steri� vb. c�r�mleri s�rekli olarak i�eyen, kalbi kaskat� kesilen, manevî hastal�klar�n m�ptelas� olan, kalbi adeta ekin bitmez bir vahaya d�n��en kimselerin orucu kabul olur mu?

Kamunun mal�n� zimmetine ge�iren veya yak�nlar�na pe�ke� �eken, t�y� bitmemi� yetimin hakk�n� yiyen, k�sacas� kul hakk� yiyen, y�klendi�i emanete hiyânet eden “haram zadelerin” yetkililerin tutuklar� oru�lar� kabul olur mu?

�al��t�rd��� i��isinin hakk�n� tam vermeyen ve i�sisini adeta s�m�ren i�verenin, �al��t��� i�yerinde hakk�yla �al��mayarak s�rekli kaytaran ve i�in hakk�n� vermeyen i��inin tutu�u oru�lar makbul olur mu?

Kazand��� paralar�n� faize yat�rarak faiz geliri elde eden, banka kuyruklar�nda faizli i�lemler i�in ko�turan veya telefon uygulamalar�nda faizli i�lemler i�in vakit ge�iren, bir bankas�n�n uygulamas�ndan di�erine s�rekli kredi almak i�in zaman t�keten kimselerin oru�lar� makbul olur mu?

R��vet yiyen memurun; g�revini k�t�ye kullanan yetkilinin; adaleti g�zetmeyen, su�suz olan insanlar� kodeslere t�kan, h�k�m verirken g��l�n�n taraf�n� tutan, her �eyden daha �nemlisi de Allah’�n koydu�u h�k�mlerle h�kmetmeyen hâkimin, tutu�u oru�lar� kabul olur mu?

Devletin organlar�n�, ehil olmad�klar� halde yak�nlar�yla dolduranlar�n, devletin imkanlar�n� kendi yak�nlar�na, e�-dostlar�na pe�ke� �ekenlerin, siyaseti bir hizmet sekt�r�nden ��kartarak kolaydan para kazanma sekt�r�ne d�n��t�renlerin, t�y� bitmemi� mazlumlar�n hakk�n� �at�r-�utur yiyenlerin veya yenilmesine g�z yumanlar�n tutuklar� oru�lar� kabul olur mu?

Dininin adam� olmas� gerekirken, do�rular�n� ve yanl��lar�n� Kur’an’dan ��renmesi gerekirken, insanlara Kur’an’�n ve Hz. Peygamberin tevhid merkezli ��retisini din olarak ��retmesi gerekirken, �e�itli sebeplerden dolay� dinin hakikatlerinin bir k�sm�n� gizleyen, mensubu bulundu�u kurumun anlay��lar�na uygun bir din anlatan, k�sacas� dini oldu�u gibi insanlara ula�t�rmayan hocan�n orucu kabul olur mu?

Tavr�n� hakl�dan yana de�il de g��l�den yana kullanan, hakk� ve adaleti ayaklar alt�na alan, g�c� elinde bulunduran zalimlere ses ��kamayarak bir y�n�yle onlara destek olan, mazlumda olsa hakl�n�n yan�nda durmayarak zul�m g�rmesine sessiz kalan kimselerin oru�lar� makbul olur mu?

Ba�ta Lgbt olmak �zere her t�rl� sapk�n anlay��lar� destekleyerek onlara �zg�rl�k naralar� atan, fakat s�z konusu M�sl�manlar olanca onlara bask� uygulayan veya bask� uygulanmas�n� isteyen, bunun s�zc�l���n�n yapan kimselerin tutuklar� oru�lar� makbul olur mu?

G�n�n�n b�y�k bir b�l�m�n� bilgisayar veya telefon oyunlar� ba��nda ge�irenlerin, fecabook, instegram, twittir, youtube, tiktok gibi sosyal medya mecralar�nda zamanlar�n� faydas�z veya �o�unlukla da zararl� yay�nlar� izleyerek t�ketenlerin tuttuklar� oru�lar� makbul olur mu?

Gazze’de insanlar bir par�a ekme�e muhta�ken, Ramazan� f�tursuzca t�ketim ay�n� �eviren, sofralar�nda envayi �e�it yemek bulunduran, yiyemedikleri yemekleri ��pe atarak israf�n i�erisine bo�az�na kadar batan, sonra da kalk�p fakirlik edebiyat� yapan kimselerin tutuklar� oru�lar kabul olur mu?

Ramazan ay�, sadeli�i bize ��reten bir ay oldu�u halde onu t�ketimi art�ran bir ay haline getiren, Ramazan ay�n� di�er aylardan daha l�ks iftar ve sahur sofralar�n�n kuruldu�u bir aya d�n��t�renlerin oru�lar� makbul olur mu?

As�l sorular�n Rabbimiz taraf�ndan bize ahirette sorulan sorular olaca��nu unutmayal�m. �ncelikli olarak bu sorular�n hangi sorular oldu�unu kavrayarak i�e ba�layal�m ki o g�n Rabbimizin sorular� kar��s�ndan mah�up duruma d��meyelim. Rabbimizin huzurunda y�z�m�z�n kararmamas� i�in gerekirse a�z�m�z�n tad�n�, gerekirse d�nyadaki rahat�m�z� ka��racak sorular sormal� ve onlara verilemsi gereken cevaplar� korkmadan verebilmeliyiz. Din a��s�ndan ahirette kar��l��� olmayan sorularla vakit ge�irmemeliyiz.

Bizde yaz�m�z� Rabbimizin bir sorusuyla tamamlayal�m:  فَاَيْنَ تَذْهَبُونَۜ "(Ey �nsan!) Nereye bu gidi�" (Tekvir, 26)