Zihniyet nas�l de�i�ir? Camide ibadet �nceli�i yerini nas�l e�lenceye b�rak�r?

Birkaç y�l önce ekran�ma bir foto�raf dü�tü. Foto�raf�n alt�nda �u yaz�: “Fenomen abi, valili�in himayesinde çocuklarla camide bulu�uyor.”

 

“Fenomen abi” çocuklarla niye camide bulu�uyor? Birlikte ibadet mi ediyorlar?

 

Foto�rafta ibadete, ilme, irfana dair bir �ey görünmüyor. Daha ziyade bir festival havas�. Fenomen abinin vücut dili ile çocuklar�n vücut dili senkronize: Haydi eller havaya.

 

Ebeveynler çocuklar�n�n camide e�lenmesinden çok mutlu olduklar�n� söylüyorlar verdikleri röportajda. “Camilerde böyle etkinlikler yap�lmal�” diyorlar. “Çocuklar�m�z çok e�lendi.” Tekrar tekrar e�lenceye vurgu yap�l�yor.

 

O gün, “Camide çok e�lendik” cümlesinin alt�n� çizdim ve geliyor gelmekte olan diye bir not dü�tüm.

 

Camiler sosyal mekanlard�r. Yolcular için hem bir ibadet yeri hem de mola yeridir. �ehre yabanc� biri için en hakiki giri� kap�s�d�r camiler.

 

Lakin �u konuda zihnimizi berrakla�t�ral�m:

 

S�ralaman�n kar��mamas� �art�yla, örfün s�n�rlar� dairesinde camilerin yeni fonksiyonlar üstlenerek hayat�n içine yerle�mesi her müminin en büyük arzusudur.

 

Müsaadenizle tekrarlayaca��m, s�ralaman�n kar��mamas� �art�yla. Yani öncelik namaz� eda etmektir. Çocuklar�n gençlerin e�lenmesi de�il. Her Ramazan �ahit oldu�um durumlar� görmekten, yazmaktan yoruldum. Gönlüm yoruldu.

 

Üstelik art�k sadece Ramazan-� �erif’te rastlam�yorum çocuklar�n oyun alan� olarak el koyduklar� camilere. Geçti�imiz yaz, d��ar�s� s�cak camide klima var diyerek tarihi caminin içinde maç eden çocuklar yüzünden namaz�m�z� eda edemedik. Tan�kl���m� sosyal medyadan bir foto�raf e�li�inde payla�t�m. Yapt���m payla��m üzerine yazd�klar�ndan din görevlisi oldu�unu ö�rendi�im zat, çocuklar�n gürültüsünü, cami içinde maç etmesini ho� görmeyenlerin namazlar�n� evde k�lmalar�n� önerdi. Bu durumda yolcu namaz�n� k�lamazsa bir sorun yok. Aman çocuklar�n e�lencesi yar�m kalmas�n.

 

�lginç bir �ekilde benim yazd���m posttaki hu�u kelimesine tak�lanlar ve hu�unun insan�n içinde oldu�u bilgisini tebli� edenler oldu. Baz�lar� çocuklar�n caminin içinde futbol oynamas�ndan zevk duymam� tavsiye ederek “Çocuklar�n ve gençlerin e�lenmesine kar��amazs�n�z” dedi, baz�lar� da beni çocuk dü�man� olmakla itham etti vs.

 

Camilerde ibadeti engellemek pahas�na evlatlar�n�n her türlü hareketi ve hakareti yapmas�n�, “çocuklar�n�n e�lence hakk�” olarak gören ebeveynler, bu pek enerjik, s�n�r, kural tan�mayan, empatiden yoksun çocuklar�, serviste, s�n�fta di�er çocuklara �iddet uygulad���nda da daima çocuklar�n� savunan, e�itime dair ufac�k bir fikri olmayan post modern cahiller ordusu. Esas�nda cahil demek cahillere haks�zl�k. Bunlar her �eyden biraz bilerek kendi kafalar�na göre kes yap��t�r ahlak olu�turan bir güruh. Cahil ile bir noktaya kadar diyalog mümkündür, bu yar� cahiller ile ise imkâns�z. Bu yar� cahillerin bir k�sm� ne ac�d�r ki camilerde imam olarak görev yap�yor ve “Yeter ki çocuklara camileri sevdirelim, ya�l�lar evlerinde namaz k�ls�n” diyen bir anlay��a sahipler.

 

Çocuklara cami sevdirmek… Çocuklara ibadet sevdirilir. Kulluk bilinci kazand�r�l�r. S�n�rlara riayet etmek, adab-� mua�erete uymak ö�retilir.

 

Birinci önceli�imiz çocuklara irade e�itimi vermektir. �badetler çocuklar�n irade e�itimini idrak ettikleri, temrin ettikleri, zaman� ve mekân� bütünleyen ritüellerdir.

 

Çocuklar�na s�n�r koymayan, nerede nas�l davranaca��n� ö�retmeyen, onlar�n irade sahibi olmas� için çaba sarf etmeyen, ba�kas�n�n hakk�na riayet etme konusunda titizlenmeyen ebeveynler, sadece kendi çocuklar�n�n yar�nlar�n� imha etmiyor, ayn� zamanda iyi aile terbiyesi alm�� çocuklar�n ba��na zorba çocuklar�n� bela ederek bütün bir cemiyetin hem gününü hem yar�nlar�n� imha ediyor.

 

Ne ac�d�r ki 2025 Ramazan-� �erifinde çocuklar�n cami içindeki haydutlu�u ya�l� bir kad�n�n yaralanmas� ile neticelendi. Haber �öyle: “�stanbul Avc�lar’da teravih namaz�n� k�lmak için camiye giden ya�l� vatanda�, çocuklar�n alt�daki tabureyi çekmesi sonras� sert bir �ekilde yere dü�tü. Kalças� k�r�lan vatanda� hastaneye kald�r�ld�. O s�rada çocuklar�n gülmeye devam etti�i görüldü.”

 

Ahlak bir bütündür. K�smi ahlak olmaz. Ahlak�n ba�lang�c� nezaket, ikinci basama�� empatidir. Cemaat namaz k�larken ortal�kta umursamazca (azg�n bir �ekilde mi desem) dola�an delikanl�lar, genç k�zlar, ebeveynlerinin s�n�r koyamayan acizli�inin en net göstergesi.

 

Kalças� k�r�lan o ya�l� han�m�n ya�ad��� s�k�nt�lar� dü�ündükçe akl�m ba��mdan gidiyor, kalbim s�k���yor. 2000’lerin ba��nda çocuklar� camiden kovan ya�l� insanlar�n kabal��� ile ba��m�z dertte idi. Günümüzdeyse ibadet edenleri camiden kovmaya niyetli gençler ve çocuklar ile kar�� kar��yay�z.

 

Hiçbir de�er, ifrat ve tefrit aras�nda sal�nan bir cemiyet hayat�nda varl�k bulamaz.

 

(Fatma Barbaroso�lu / Yeni �afak)