SOSYAL MEDYA AHLAKI

�slâm dininin temel amac�; insan�n can�n�, mal�n�, akl�n�, inanc�n� ve iffetini korumakt�r. Bu be� temel de�er, dinimizce dokunulmaz kabul edilmi�, hangi gerekçeyle olursa olsun zarar görmesine asla müsaade edilmemi�tir. Günlük hayat�n her alan�nda geçerli olan bu ilke, teknoloji kullan�m�nda da ayn� �ekilde geçerlidir. ï¿½nternet ve sosyal medya, sorumluluk bilinciyle, ahlakî ve dini hassasiyet gözetilerek kullan�lmal�d�r. Aksi takdirde, teknolojinin kontrolsüz ve amaçs�z kullan�m�, bu temel de�erlerin zedelenmesine yol açar.

Günümüzde internet, sosyal medya platformlar� (Facebook, Instagram, Twitter ve TikTok gibi), televizyon ve cep telefonu kullan�m�, özellikle gençler aras�nda yayg�nla�m�� ve ba��ml�l�k boyutuna ula�m��t�r. Art�k çocuklar�n ve gençlerin ellerinden telefonlar dü�müyor; ev ortam� ise neredeyse tamamen televizyon ve internet etraf�nda �ekilleniyor. Oyun, e�lence, sosyal medya ve sanal sohbetler, hayat�n merkezine yerle�mi� durumda. 

Öyle ki, günümüz gençli�i; televizyonsuz, müziksiz, filmsiz, internetsiz, sohbet uygulamalar� ve cep telefonsuz bir ya�am� hayal bile edemiyor. Bu durumun sa�l�kl� bir birey geli�imi aç�s�ndan ciddi riskler ta��d��� aç�kça ortadad�r. Teknoloji bilinçsizce kullan�ld���nda bireyin hem beden hem ruh sa�l���na zarar verir. Kumar, israf, ahlaks�zl�k ve �iddet içerikleri bireyi maddî ve manevî olarak çökertirken, ki�inin inanc�n� zay�flat�r, dü�ünce ve karar verme yetisini bozar. Oysa insan, Allah’�n verdi�i akl� ve imkânlar� iyilik yolunda kullanmakla sorumludur. Teknolojiyi haram yollara alet etmek, bireyi büyük bir vebal alt�na sokar.

Telefon, televizyon ve bilgisayar ba��nda geçirilen gereksiz vakit; ki�inin hem kendisine hem ailesine hem de Rabbine kar�� görevlerini ihmal etmesine neden olur. Bugün birçok aile ayn� evde ya�amas�na ra�men birbirinden habersiz bir hayat sürmektedir. Teknoloji zaman kazand�rmas� gereken bir araçken, tam aksine zaman� heba eden bir tuzak haline gelmi�tir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bu konuda bizleri �öyle uyarm��t�r: “�ki nimet vard�r ki insanlar�n ço�u onlar�n k�ymetini bilmez: Sa�l�k ve bo� vakit.” (Buhârî, Rikâk, 1) �nternet ve sosyal medya, ba��bo� b�rak�lacak alanlar de�ildir. 

Bu mecralarda sorumluluk bilinciyle hareket edilmeli, ahlakî s�n�rlar korunmal�d�r. Aksi takdirde, bugün geldi�imiz noktada görüldü�ü gibi, ahlakî yozla�ma yayg�nla�makta, edep ve hayâ geri plana itilmektedir. Sosyal medya platformlar�n�n bilinçsiz kullan�m�, toplumu manevî anlamda çökü�e sürüklemektedir. Müstehcen içerikler, dinî de�erlere ayk�r� programlar, gayrime�ru ili�kileri me�rula�t�ran yay�nlar toplumun en mahrem noktalar�na s�zarak büyük bir tahribat olu�turmaktad�r.

Müslüman ki�i, hayat�n�n her alan�nda oldu�u gibi dijital dünyada da Allah’�n r�zas�n� gözetmelidir. �nternet ortam�nda ba�kalar�n�n özel hayat�n� if�a etmek, yalan söylemek, iftira atmak, insanlar� karalamak haramd�r. Kur’ân-� Kerim bu konuda aç�kça uyar�r: “Birbirinizin kusurlar�n� ara�t�rmay�n.” (Hucurât Suresi, 12) ve “Hakk�nda kesin bilgi sahibi olmad���n �eyin pe�ine dü�me. Çünkü kulak, göz ve kalp, bunlar�n hepsi ondan sorumludur.” (�srâ, Suresi, 36) Teknolojiden uzak bir hayat günümüzde mümkün de�ildir. 

Ancak onu helal-haram hassasiyetiyle, ahlakî ölçülere uygun �ekilde kullanmak mümkündür ve bu da mü’minin temel sorumlulu�udur. Böylece hem zaman�m�z� verimli kullanm�� olur hem de hayat�m�za anlam katar�z. Her nimet gibi teknoloji de do�ru kullan�ld���nda hayra vesile olur, aksi halde büyük zararlar do�urur. Özellikle çocuk ve gençler aç�s�ndan internet dikkatle ele al�nmal�d�r. Çünkü internet ba��ml�l�k yap�yor. Ba��ml�l�k, sadece fiziksel de�il, ayn� zamanda psikolojik zararlar da do�urur. Sanal ortamlarda kurulan yanl�� ili�kiler, nice evliliklerin sonunu getirmi�tir. 

Anne-babalar�n, çocuklar�n� bu noktada bilinçlendirmesi, internet kullan�m�na s�n�r getirmesi gerekmektedir. Zira fayda ya da zarar, arac�n kendisinde de�il; onu nas�l kulland���m�zdad�r. Bugünün çocuklar� neredeyse ekranlarla büyüyor. Televizyon, telefon, internet; hayatlar�n�n ayr�lmaz bir parças� hâline gelmi� durumda. Ancak unutulmamal�d�r ki bilinçsiz teknoloji kullan�m�, sadece vakit kayb� de�il, ayn� zamanda ömür kayb�d�r. Zaman, Allah’�n insana verdi�i en büyük nimetlerden biridir. Bu nimeti israf etmek, hesab�n� veremeyece�imiz bir sorumsuzluktur. Yüce Allah �öyle buyurur: “Onlar ki bo� ve yarars�z �eylerden yüz çevirirler.” (Mü’minûn Suresi, 3) ve yine “Kim zerre miktar� hay�r i�lerse onu görür. Kim zerre kadar �er i�lerse onu da görür.” (Zilzâl Suresi, 7-8). O halde vakit geçmeden kendimizi hesaba çekmeli, interneti ve sosyal medyay� da Allah’�n koydu�u ölçüler do�rultusunda kullanmal�y�z. Zira teknoloji de t�pk� di�er nimetler gibi bir imtihand�r. Bu imtihan� kazanmak, bilinçli ve sorumlu kullan�m ile mümkündür. 

Özetle, teknoloji hayat�m�z� kolayla�t�r�rken, bilinçli ve s�n�rl� kullan�m�n gereklili�i göz ard� edilmemelidir. Aksi halde, özellikle genç ku�aklar�n hem bireysel geli�imi hem de sosyal ili�kileri ciddi �ekilde zarar görebilir. Anne-babalar�n, çocuk ve gençlerin sa�l���n� korumak ve güçlendirmek, sorumluluk duygular� ve öz güvenlerini geli�tirmek, bo� zamanlar�n�n olumlu yönde de�erlendirmek, toplumsalla�mas�na sebep olmak, kendilerini yönetebilmelerini sa�lamak, uyumlu, ba�ar�l� ve ahlâkl� birer birey olmalar�na yard�mc� olmalar� gerekir.