G�NCEL SUR�YE VE GAZZE DERSLER�

Suriye’de laik Baas diktas�n�n halka y�nelik zulm�n�n ayyuka ��kt��� s�re�te “�zzeti �lemlerin Rabbi Yerine Suriye Kral�n�n Yan�nda Aramak” ba�l�kl� bir makale kaleme alm��t�m.[1] �bn Haldun’un “Ge�mi� gelece�e, suyun suya benzedi�i kadar benzer” s�z�nde dile getirdi�i ac� bir hakikate, tarihten bir ibretlik olay�n tan�kl���nda vurgu yapmaya �al��t���m, �zellikle �ran’�n Suriye politikas�n� s�z konusu ibretlik olay �zerinden de�erlendirmeye �al��t���m bir makale… �ncesinde kaleme ald���m “�zzeti Baas’�n ve Baas��lar�n Yan�nda Aramak” ba�l�kl� makalenin[2] devam niteli�inde bir makale...

“�zzeti �lemlerin Rabbi Yerine Suriye Kral�n�n Yan�nda Aramak” ba�l�kl� makalede �u hususlara vurgu yapm���z: “Tarih tekerr�rden ibarettir” s�z�, insanl�k tarihini �ok �zl� ve hikmetli �ekilde �zetlemektedir. Kur’an �airi Mehmed Akif’in dizeleri, bu durumun alt�n� �izdi�i gibi sebebini de ifade etmektedir:

“Ge�mi�ten adam hisse kaparm��… Ne masal �ey! / Be� bin senelik k�ssa yar�m hisse mi verdi? / Tarihi tekerr�r diye tarif ediyorlar; / Hi� ibret al�nsayd� tekerr�r m� ederdi?”

Evet, insanlar ge�mi�ten ders alm��, k�ssalardan hisse ��karm�� olsayd� ayn� yanl��lara d��mez, ayn� aldan��lara d��ar olmaz, tarih boyunca ayn� delikten iki de�il binlerce kez �s�r�lmazlard�. Ve bu k�s�r d�ng� kadim zamanlardan bug�ne b�ylece s�r�p gitmezdi.

Bug�n, “�slam co�rafyas�n�n ve bu co�rafyan�n insanlar� olarak bizlerin i�erisinde bulundu�umuz apa��k zillet halinin temel sebebi nedir” diye sorulsa, �ahsen cevab�m “D�nya �ap�nda kendisini �slam’a nisbet edenlerin �o�unlu�unun; gerek fert, gerek cemaat ve gerekse �ran �rne�inde oldu�u gibi devlet olarak, izzeti �lemlerin Rabbi yerine farkl� g�� odaklar�n�n yan�nda aramas� ve b�ylece hem kendilerini, hem de b�t�n bir co�rafyay� yabanc� g��lerin hareket alan�na a�malar� ve zillete d��ar k�lmalar�d�r” �eklinde olur.

�yle zannediyorum ki, meselelerin az �ok fark�nda olan t�m M�sl�manlar�n bu noktadaki cevab� ortak olacakt�r.

Nitekim, Suriye halk�n�n yar�m as�rl�k laik diktaya kar�� ba�kald�r�s� s�recinde Suriye halk�n�n de�il, s�z�m ona “direni� cephesi” arg�man�n� �ne s�rerek laik diktan�n yan�nda yer almay� tercih eden �ran’�n kar�� hamleleri ve Suriye halk�n�n yan�nda yer almakla birlikte ABD gibi k�resel k�f�r g��leriyle birlikte b�lgeye m�dahale g�r�nt�s� veren (T�rkiye ve Bat�l� emperyalist g��lerin te�kil etti�i“Suriye’nin Dostlar�” (!) organizasyon ve aktivitelerini hat�rlayal�m) T�rkiye’nin s�z konusu ba�kald�r�n�n do�al zemin ve s�recinden uzakla�mas�ndaki etkileri de, temelde hep izzeti �lemlerin Rabbi yerine ba�kalar�n�n yan�nda arama yanl���n�n sonu�lar� olmu�tur.

Konuyla ilgili olarak �ran’�n ve �ran’�n pozisyonuna g�re taraf�n� belirleyen kesimlerin Suriye’de ya�ananlarla ilgili tutumunu ele�tirmek i�in 2012 Temmuz’unda kaleme alm�� oldu�um “�zzeti Baas’�n ve Baas��lar�n Yan�nda Aramak” ba�l�kl� yaz�da da bu duruma de�inmi�tim.

Tarihe g�z att���m�zda g�r�yoruz ki, izzeti �lemlerin Rabbi yerine ba�kalar�n�n yan�nda, Mehmet Pamak a�abeyin deyimiyle yanl�� yerde arama sorunu sadece bug�n�n de�il, insanl�k tarihi boyunca t�m insanl���n temel sorunudur.

Bu sorun, topluluk ve siyasi g��lerin siyasi tercihleri (siyasi tercih kavram�n�n akide ile kopmaz, kopar�lamaz ba��n� vurgulamam�za gerek var m� bilmiyorum) ile s�n�rl� bir sorun da de�ildir. Fertlerin ve en k���k toplumsal organizasyon olarak ailelerin hayat�n her alan�yla ilgili tercihlerinde izzeti, ba�ar�y�, mutlulu�u, �st�nl��� ne olarak g�r�p nerede arad��� da bu �er�evede de�erlendirilmesi gereken �nemli konulard�r.

�zzeti Y�ce Allah’�n yan�nda (O’nun vazetti�i �l��lere ittiba, O’nun sevilmesini istediklerini sevmek, bu�z edilmesini beyan buyurduklar�na bu�z etmek, beri olunmas�n� istediklerinden beri olup, velayet ba��yla birliktelik kurulmas�n� emrettikleriyle birbirine veli olmak) de�il de, farkl� g�� odaklar�n�n yan�nda araman�n, tarih boyu tekerr�r eden ve bug�n de i�erisinde bulunulan en temel sorun oldu�unu ifade etmi�tik.

��te yaz�m�z�n ba�l��� da, b�yle bir tarihsel kesiti ifade ediyor. Mevcut Tevrat’�n “Tarihler” b�l�m�nde anlat�lan bu tarih kesitini, Mevdudi’nin Tefhimu’l Kur’an adl� tefsirinde verdi�i �zetle birlikte okuyal�m:

“S�leyman Peygamber’in �l�m�nden sonra �srailo�ullar� ikiye b�l�nd�: Merkezi Kud�s’te olan Yahuda Krall��� ve merkezi Samarra’da olan �srail Krall���. �ki krall�k �o�unlukla birbirleriyle sava� halinde oldu�u i�in Yahuda Kral� Asa, Yahuda’ya sald�ran �srail Kral� Baasha’ya kar�� Suriye Kral� Ben-Hadad’dan yard�m istedi. O zaman Peygamber Hanani, ezeli ve ebedi olan Allah yerine Suriye kral�na g�vendi�i i�in Kral Asa’y� su�lad�. Asa, Peygamberin bu tavsiyesine o kadar k�zd� ki, onu bir hapishaneye kapatt�.”[3]

Bug�n yerelde ve k�reselde, gerek fiili �at��ma alanlar�nda, gerekse siyasi-ideolojik (akidevi) �at��ma alanlar�nda izzeti �lemlerin Rabbi yerine ba�ka g�� odaklar�n�n yan�nda arayanlar, �lemlerin Rabbi’nin h�k�mlerinin hâkimiyeti yerine, laik sistemin laik “sivil anayasa”s� i�in ter d�k�p kalem oynatmaya ba�layanlar ve bu sapmalar kar��s�nda s�z s�yleyen, iyili�i emr, k�t�l�kten nehy sorumlulu�unu yerine getirmeye �al��an muvahhidleri Yahuda Kral� Asa �rne�inde oldu�u gibi fiilen de�ilse de d��lay�p s�z�m ona, marjinalize ederek etkisiz k�lmaya �al��anlar, hangi tarihi tekerr�r ettirdiklerini sorgulamal� ve Hesap G�n� i�in d�n�lmez an� ifade eden �l�m gelip �atmadan hallerini g�zden ge�irmeyi ba�armal�d�rlar.

“Kim izzet istiyorsa bilsin ki, izzetin tamam� Allah’a aittir…” (Fât�r, 35/10)

Konuyla ilgili �nceki iki makalemizin bug�n gelinen noktada ortaya ��km�� olan neticelerle ilgili tan�kl���na ba�vurmay� faydal� g�rd���m�z i�in makale ar�ivine g�z att���m�zda, Suriye s�recinde ya�ananlar� �slam’�n bize kazand�rmay� ama�lad��� adil �ahitlik y�k�ml�l��� a��s�ndan de�erlendirme hususunda bir�ok makale kaleme alm�� oldu�umuzu bir kez daha g�rd�k ve i�erik olarak da bug�n bizi mahcup etmeyen bir tan�kl��a tekab�l etti�ini m��ahede ettik. Elhamdulillah.

Asabiyet (k�r taraftarl�k) yerine adaleti esas alman�n, adaleti ikame eksenli duru� ve yakla��m sahibi olman�n (ki bu, az �nce ifade etti�imiz gibi �slam’�n bizden istedi�i temel bir y�k�ml�l�kt�r) fert ve topluluklara d�nyada da ahirette de kazand�raca��nda ku�ku yoktur. Adalet yerine asabiyet �zere davranman�n da aksi neticeyi do�uraca��, d�nyada zillet, ahirette ziyan sebep olaca�� a�ikârd�r.

“�slam Cumhuriyeti” olma iddias�na ra�men, s�re�te Suriye sahas�nda tam anlam�yla bir ulus-devlet pragmatizmiyle davranan �ran’�n, izzeti �lemlerin Rabbi’nin yan�nda, O’nun Kitab-� Kerim’de vazetti�i ��reti ve �l��lere ittibada aramak yerine t�pk� milat �ncesi d�nemde ya�am�� Yahuda Kral� Asa misali “Suriye kral�n�n” yan�nda arama tercihi, 8 Aral�k 2024 g�n� itibariyle h�sranla neticelenmi� bulunuyor. Bu neticenin hak edilmi� bir h�sran oldu�unu belirtmekte fayda g�rmekteyiz.

T�rkiye’nin Gazze’deki K�ble Krizi

Bir as�r �ncesinde bât�l Bat�’dan “kes, kopyala, yap��t�r” usul�yle al�n�p dip�ik zoruyla dayat�lm�� olan laisizm tu�yan�yla malul olan bir �lkeyi “k�ble” mefhumuyla ilzam etmek ve dahas� “k�ble krizi” arg�man�yla yarg�lamak baz� okurlara �a��rt�c� gelebilir. Lakin unutmayal�m ki, k�ble yaln�zca �slam’�n k�blesinden ibaret bir mefhum de�ildir. T�pk� “hak din” ve “bât�l dinler” tan�m�nda oldu�u gibi, “hak k�ble” ve “bât�l k�bleler” s�z konusudur. Nitekim k�blesiz bir fert ve toplum yoktur, olamaz.

“Herkesin y�neldi�i bir k�blesi vard�r. (Ey m�minler!) Siz hay�r i�lerinde yar���n. Nerede olursan�z olun sonunda Allah hepinizi bir araya getirir. ��phesiz Allah her �eye kadirdir.” (Bakara, 2/148)

Evet, bu memleketin k�blesi bir as�r �nce dip�ik zoruyla de�i�tirilmi�tir. Hak olan k�bleden kala kala yaln�zca camilerde y�nelinen k�ble, namaz� zayi etmeyen insanlar�n namaz esnas�ndaki y�nelimleri kalm��t�r. Siyaset, iktisat, e�itim-��retim alanlar�nda keskin bir k�ble de�i�imi ger�ekle�tirilmi�, “Lâ garbiyye lâ �arkiyye, �slamiyye �slamiyye” �iar ve y�nelimi terk edilerek, garb�n uydusu olma zilletini izzet olarak pazarlayan bir garpzedelikle, onlar�n insan hevas�n� esas alan bât�l k�blesine y�nelinmi�tir.

Bu ac� ve a��k ger�e�e ra�men, 1950’de fiilen ba�lat�lan �ok partili sistem s�recinde jakoben laikli�e kar�� �l�ml� Anglo-Sakson laikli�inin temsilcileri olarak konumlanan Demokrat parti ve sonraki t�revleri, halk nezdinde mevcut rejime �slami bir anlam kazand�rma �abas� i�inde olmu�tur ki, son 23 y�lda s�k�a dillendirilen “�slam’�n kalesi” arg�man� bu �abalar�n bir misalini te�kil etmektedir. Ayn� zamanda hem NATO’nun hem de �slam’�n kalesi olmay� ba�aran (!) bir �lkenin k�resel tu�yanizm taraf�ndan “b�lgenin rol model �lkesi” olarak konumland�r�lmas� �a��rt�c� de�ildir. Ayn� zamanda hem NATO’nun hem de �slam’�n kalesi olma iddias�n�n ne b�y�k bir k�ble krizine tekab�l etti�i ise a�ikârd�r.

Bir as�rl�k “k�ble irtidat�” ve son 75 y�l� itibariyle de derin bir k�ble kriziyle malul olan bu memleketin s�z konusu krizi her alanda kendisini g�stermektedir. Gazze’de 15 ay s�ren siyonazi soyk�r�m ve i�gal giri�imi s�reci bu krizin ibretamiz �ekilde m��ahhasla�t��� bir s�re� oldu.

T�rkiye’nin mevcut y�neticileri, siyonazi �etesinin Bat� �eria ve hassaten Mescid-i Aksa’ya sald�r�lar�n� yo�unla�t�rd��� bir d�nemde, 7 Ekim 2023 g�n� ya�anan “Aksa Tufan�”n�n hemen birka� hafta �ncesinde siyonazi �etesinin �efi Netanyahu ile New York’taki T�rkevi’nde bulu�uyor ve bu bulu�mada kar��l�kl� ziyaretlerin ger�ekle�tirilmesi ve Do�u Akdeniz’deki do�algaz kaynaklar�n�n siyonazi �etesi ad�na T�rkiye �zerinden Avrupa’ya pazarlanmas� planlar� yap�l�yordu. Tabi bu plan�n, kom�unun evini soymaya gelen h�rs�zla soygun ortakl���ndan ba�ka bir anlama gelmedi�i a�ikârd�. Zira �zerinde pazarl�k ve plan yap�lan do�algaz, Filistin halk�n�n gasbedilmi� kaynaklar�ndan ba�kas� de�ildi. Bu bulu�ma ger�ekle�irken, Bat� �eria’da Nablus �ehri i�gal buldozerleri ve hava sald�r�lar�yla yerle bir ediliyor, onlarca Filistinli gen� katlediliyordu.

Bu geli�meler ya�an�rken bu duruma muhalefetini net ve sert �ekilde dile getiren yay�n organ� �ktibas dergimiz olmu�tu. �ktibas’�n Ekim 2023 say�s�n�n man�eti “One Minute’tan Filistin Gaz�n�n Gasb�nda Su� Ortakl���na” �eklindeydi. Man�et yaz�s�nda, Filistin direni�inin bu su� ortakl��� giri�imine tepkisi �u �ekilde ifade ediliyordu:

“Konuyla ilgili Filistin direni�inin yakla��m� ise gasba ve gasba ortakl�k tutumuna y�nelik a��k bir muhalefeti ifade ediyor. HAMAS liderlerinden Musa Ebu Merzuk, bir toplant�ya kat�lmak i�in bulundu�u T�rkiye’de konuyla ilgili olarak bir gazeteye verdi�i deme�te “Biz ilke olarak �srail’le y�r�t�len ili�kilere kar��y�z. Gaz meselesine gelince, gaz bizim gaz�m�z. �srail taraf�ndan �al�nan ve gasbedilen bir gaz s�z konusu” ifadeleriyle tutumlar�n� bir kez daha dile getirmi� oldu.”

Siyonazi �etesinin Gazze s�n�rlar�na konu�land�r�lm�� olan i�gal g��lerini hedef alan ve onlar� gafil avlayan Aksa Tufan� harekât� kar��s�nda ya�ad��� b�y�k ma�lubiyeti �rtmek i�in Gazze’ye y�nelik olarak ayn� g�n�n ak�am saatlerinde insanl�k tarihinin tan�kl�k etmedi�i vah�ilikte bir soyk�r�m sald�r�s� ba�lat�ld�. Bu soyk�r�m sald�r�lar� ge�ti�imiz ay (19 Ocak 2025 g�n�) ate�kes anla�mas�n�n y�r�rl��e girmesine kadar aral�ks�z olarak 471 g�n s�rd� ve geride ��te ikisi �ocuk ve kad�n olmak �zere en az 60 bin maktul, uzuvlar�n� kaybetmi� binlerce mazlum, binlerce yetim ve enkaza d�nen bir Gazze �eridi b�rakt�.

B�yle bir tabloda zafer kazanan taraf�n Gazze olmas� ise, iman�n k�fre, mânân�n maddeye, kan�n k�l�ca galip geldi�i muhte�em bir direni� destan�n� tarihe alt�n harflerle kaydetmek demekti. Ve bu destan, salt Gazze’nin izzet sahibi m�cahidlerinin yazd��� bir destan olmaktan �te, kad�n�ndan �ocu�una, ya�l�s�na t�m izzetli Gazze halk�n�n ortak destan� �zelli�i ta��maktad�r. Elhamdulillah.

�ki hafta �ncesinde siyonazi �efiyle bulu�up Filistin gaz�n�n gasb�nda ve pazarlanmas�nda ortakl�k g�r��meleri yapan T�rkiye y�neticileri, Gazze’ye y�nelik siyonazi soyk�r�m sald�r�lar� ba�lad���nda bu vah�ete tepkisiz kalamad�lar. Giderek sertle�en �slupla 471 g�n boyunca tepkilerini dile getirdiler, Filistin dâvâs�n�n ana ta��y�c� dire�i konumundaki Hamas’�n k�resel �apta “ter�r �rg�t�” olarak etiketlenip lin� edilmeye �al���ld��� bu s�re�te Hamas’a sahip ��kt�lar, ter�r �rg�t� de�il, i�gale kar�� sava� gibi hakl� bir dâvâs� olan direni� �rg�t� oldu�unu ifade ettiler.

Lakin ayn� s�re�te siyonazi �etesiyle diplomatik ve ticari ili�kileri, s�re�te d�zeyi de�i�se de devam ettirmekten geri durmad�lar. 7 Ekim 2023 - 31 Mart 2023 tarihleri aras�nda demir-�elik, akaryak�t gibi stratejik �r�nler ba�ta olmak �zere kanl� ticaret t�m h�z�yla devam ettirilirken, tepkilere kar�� “Bizim g�nderdi�imiz �r�nler Filistin’e gidiyor” �eklinde insanlar� aptal yerine koyan a��klamalar yaparak s�reci y�netmeye �al��t�lar. Ne zamanki 31 Mart yerel se�imlerinde b�y�k bir hezimet ya�ay�nca ve ara�t�rmalar bu hezimetin ba�at sebeplerinden birinin siyonazi �etesiyle s�rd�r�len kanl� ticaret oldu�una i�aret edince kanl� ticareti s�n�rlamaya y�nelik ad�mlar atmaya ba�lad�lar.

Tabi bizim “s�n�rlama” dedi�imiz kararlar, y�neticiler ve ili�tirilmi� medya organlar�nca “ticaretin sona erdirilmesi” �eklinde propaganda edildi. Oysa bunun b�yle olmad���, Bak�-Ceyhan hatt�ndan soyk�r�m sald�r�lar�n�n sonuna kadar ve halen siyonazi �etesine akmaya devam eden kanl� Azeri petrol�n�n varl��� ve varil ba��na 1 dolar 27 cent komisyon kar��l��� bu kanl� ticarete ortakl�k edildi�i ger�e�iyle apa��k a�ikârd�.

Nihayetinde Gazze’nin gencinden ya�l�s�na, �ocu�undan kad�n�na ve m�cahidine ortaya koydu�u ger�ek anlamda destans� direni� neticesinde siyonazi �etesi yenilgiyi kabul etmek zorunda kald�. Gazze bir kez daha Allah’a dayanarak, Allah i�in sebat edip direnerek kazanan taraf oldu. Zilletle izzetin fark�n� bir kez daha ortaya koydu. �yle bir izzet ki, Gazze direni�i temsilcilerinin zafer konu�malar�nda kendilerinden s�z etmesini ya�mur bekleyen kurak toprak misali bekleyen koca devletlere tan�kl�k ettik. Bu, izzetten pay alma iste�iydi, lakin bunun bir hakedi� meselesi oldu�u unutuluyordu.

Ate�kesin y�r�rl��e girmesinin ard�ndan T�rkiye’nin d�� ticaret b�rokrasisinin tepesindeki isimden, D�� Ekonomik �li�kiler Kurulu (DE�K) Ba�kan� Nail Olpak’tan dikkat �ekici bir a��klama geldi. Olpak, “bar���n kal�c� olmas� halinde” T�rkiye'nin “�srail” ile ticareti yeniden ba�latabilece�ini dile getirdi. K�sacas� ate�kes kal�c� olursa Gazze’deki soyk�r�m hi� ya�anmam�� gibi, i�galci katil siyonazi �etesiyle kanl� ticareti eskisi gibi tam kapasite yeniden canland�rma iradesi deklare edilmi� oldu.

Bir tarafta Gazze’nin hak edilmi� izzetinden pay sahibi k�l�nma beklentisini ortaya koyan, di�er tarafta ise hak edilmi� utan�ta �srar eden ucube bir yakla��m… T�pk� �ran y�netiminin Suriye’de hak edilmi� ma�lubiyetin muhasebesini yapmak ve nasuh tevbeye y�nelmek yerine halen Suriye’ye y�nelik kirli hesaplar pe�ine d��mesi misali.

Suriye’de ve Gazze’de bu geli�meler ya�an�rken, ya�ad���m�z co�rafyada ba��ms�z ve �zg�n bir �slami duru� yerine s�z� ge�en ulus-devletlere m�cavir “�slamc�l�k” yapan kesimler, Suriye ve Gazze’de “galipler ve ma�luplar” listeleri a��klamakla me�guller. Kanl� bir laik diktan�n devrilmesine sevinmek yerine, �ran’la birlikte bu diktan�n yas�n� tutan bir kesim ve kar��s�nda da �ran’�n Suriye’de ma�luplar saf�nda olmas�ndan teskin olmay�p onu ve L�bnan, Irak ve Yemen bile�enlerini Gazze’de de ma�luplar �uval�na s�k��t�rmaya �al��anlar, buna kar��l�k T�rkiye’nin Suriye’deki galibiyetinden i�i tam so�umay�p onu Gazze’deki galipler listesine ekleyenler…

�nternet ortam�, bu iki kesimin sert tart��malar�na sahne oluyor. Maide suresi 8. ayet ve benzeri Rabbani ��retilerin gere�i olarak olup-bitene adil �ahitlik ekseninde yakla�anlara ise kulak as�lm�yor. Her iki kesimde keskinle�mi� fanatizmler, adil �ahitlik y�k�ml�l���n� canland�rmak yerine apa��k ger�ekleri tekzip etme tela��yla hareket ediyor. Bu noktada kraldan �ok kralc� y�nelimler kendini g�steriyor.

Bir tarafa Suriye’de ger�ekle�tirilmi� olan b�y�k mezalimi, di�er tarafa ise siyonazilerle s�regiden kanl� ticareti ve kuru�u kuru�una kanl� bir itiraf olan 1 dolar 27 centlik hak edilmi� utanc�n varl���n� kabul ettiremiyorsunuz. Kendilerini M�sl�man olarak tan�mlayan ve dolay�s�yla adil �ahitlikle y�k�ml� olduklar� bilincine sahip olmas� gereken kimi topluluklar, adalet �zere de�il asabiyet �zere hareket edebiliyor, olup-bitene dair tutumlar�n� bu minval �zere belirleyebiliyorlar.

�ran’�n Suriye’de zalimin yan�nda yer alm�� olmas�n� ayr�, Gazze’de siyonazi soyk�r�m �etesinin fiilen kar��s�na ��kan yegâne devlet g�c� oldu�u ger�e�ini ayr� de�erlendirecek bir asgari adalet tutumunu ne �ran muhiplerinde, ne de �ran muar�zlar�nda g�rebiliyoruz. Hakeza T�rkiye’nin Suriyeli mazlumlara sahip ��kan tavr�n� ayr�, Gazze s�recindeki ikircikli yakla��m�n� ayr� de�erlendirmeyi sa�layacak adil �ahitlik �abas�n� mumla aramak zorunda kal�yorsunuz.

�zzeti �lemlerin yan�nda aramak yerine “Suriye kral�”n�n yan�nda arama sapmas�na d��erek hak edilmi� bir ma�lubiyet ya�ayan �ran y�neticilerini bu b�y�k sapmalar�ndan �t�r� ilzam edip girdikleri yanl�� yoldan al�koymaya y�nelik bir muhalefete muhatap k�lmak yerine onlar�n bu yanl�� tercihine payda�l�k yapmak, yanl���n savunuculuk ve taraftarl���na y�nelmek, kendisini M�sl�man olarak addeden fert ve topluluklar i�in ne b�y�k ziyand�r oysa.

Hakeza, Ebu S�fyan’�n Bedir �ncesi kervan�n� b�lgeden ka��r�rken s�yledi�i “Benim �erefim develerimin s�rt�nda” s�z� misali, �erefi amas�z fakats�z olarak mazlumlar�n yan�nda yer almakta g�rmek yerine, kanl� ticaretin ara�lar� olan gemilerin s�rt�nda g�ren ve bu talihsiz yakla��m�n neticesinde hak edilmi� bir utanc� ya�amak zorunda kalanlar�, her �ey o kadar a��k �ekilde ortada oldu�u halde telin etmek yerine tezkiye etmeye �al��mak ne b�y�k ziyand�r.

Bug�n M�sl�manl�k iddias�ndaki fert ve topluluklarda yayg�n �ekilde g�zlemlenen sorunlardan biri de, yukar�daki de�inilerimizden de anla��laca�� gibi ulus-devletlerden ba��ms�zla�may� ba�aramayan ili�tirilmi� (embedded) yakla��mlar�n varl���d�r.

Oysa M�sl�man�n d���ncesi, sevinci ve h�zn� �zerinde, Allah'�n �l��leri d���nda herhangi bir mercinin belirleyicili�i, vesayeti yoktur, olamaz. Bug�n �o�unlukla insanlar�n g�ncel yakla��mlar�n�, neye sevinip neye �z�leceklerini �u veya bu ulus-devletin politikalar� ve �ncelikleri belirliyorsa burada �slami kimlik ve tutumdan s�z etmek m�mk�n de�ildir.

---

[1] �zzeti �lemlerin Rabbi Yerine Suriye Kral�n�n Yan�nda Aramak, Venhar Haber, 7 A�ustos 2018

[2] �zzeti Baas’�n ve Baas��lar�n Yan�nda Aramak, iktibasdergisi.com, 13 Temmuz 2012

[3] Mevcut Tevrat, Tarihler - II, 16; 1-14’ten naklen: Mevdudi, Tefhimu’l Kur’an, Cilt 1, Sh, 80, �nsan Yay�nlar�

(Not: Bu makale �ktibas Dergisi'nin �ubat 2025 say�s�nda yay�nlanm��t�r.)