
��kr� H�SEY�NO�LU
GAZZE, ULUSAL SINIRLARIN KURBANIDIR
Rabbimizin Kitab-� Kerim’inde “ard’ul mukaddes / arz-� mukaddes / mukaddes belde” olarak nitelendirdi�i[1] Filistin ve özelde Gazze’nin maruz kald��� bir as�rl�k i�gal ve soyk�r�m politikalar�n�, bu politikalar�n arkas�ndaki emperyalist ve siyonist planlar� anlamak için baz� dönüm noktas� tarihleri ve o tarihlerde vuku bulan hadiseleri hat�rlamakta fayda vard�r.
�u tarihler, emperyalizmin ileri karakolu siyonist i�gal ideolojisinin �ekillenmesi, �ngiliz i�galinden yararlanarak Filistin’de örgütlenip tedhi� hareketlerine giri�mesi, �ngiliz ve Amerikan emperyalizmi himayesinde giderek devletle�mesi (Nekbe / Büyük Felaket) ve Filistin co�rafyas�n� ad�m ad�m yutmas�na giden yolda dönüm noktalar�n� te�kil etmi�tir: 1789, 1896, 1897, 1916, 1917, 1922, 1948…
Bu tarihleri ve bu tarihlerde olan tarihi hadiseleri her Müslüman bilmelidir, ki Arz-� Mukaddes Filistin topraklar� emperyalizm ve siyonizm taraf�ndan hangi planlamalar ve süreçler neticesi i�gal edilmi�tir ve bu i�gal hangi akidevi-siyasi zemin üzerinde sürdürülmektedir, bunun idrakinde olunsun ve dolay�s�yla i�gale kar�� mücadele, hamasetin ötesinde belirlenmi� net bir hedef, uzun süreli bir direni� planlama ve süreci �eklinde yap�land�r�labilsin.
1789 malum, Frans�z Devrimi’nin gerçekle�ti�i y�ld�r. 5 May�s 1789 Frans�z Devrimi, iktisadi aç�dan feodalizm, siyasi aç�dan imparatorluklar ve içtimai aç�dan dini mensubiyetlere dayal� millet (ümmet) yap�s�n�n y�k�ld���, bunlar yerine kapitalizm, ulus-devlet ve ulus yap�s�n�n egemen k�l�nd��� tarihsel dönüm noktas�n� ifade etmektedir. Daha do�ru bir ifadeyle, bu dönü�üm sürecinin Avrupa’da nihai bir neticeye kavu�tu�u zaman� ifade etmektedir.
Burada konumuz itibariyle üzerinde durmak istedi�imiz husus, ulus ve ulus-devlet formudur. Ulus, Mo�olca as�ll� bir kelime olarak, Frans�zca “nation”un Türkçe kar��l��� olarak kullan�lagelmi�tir. Laik-Kemalist Cumhuriyet projesinin üzerine bina edildi�i “ulus” ve “ulus-devlet” mefhumlar�n�n Müslüman Anadolu toplumuna benimsetilebilmesi amac�yla da “ulus” mefhumu, Kur’ani bir kavram olan “millet” kelimesiyle de ifade edilir olmu�tur.[2]
18. as�r sonras�nda dünyada ya�anan içtimai ve siyasi de�i�imleri do�ru anlayabilmek için mutlaka “ulus” ve “ulus-devlet” mefhumlar�n� do�ru anlamak gerekmektedir. “Ulus / Nation”, ço�unlukla “kavim” mefhumuyla kar��t�r�lmakta, onunla özde�le�tirilmektedir, ki bu son derece yanl��t�r.
Kavim malum, Hucurât Sûresi 13. ayette de bildirildi�i üzere, Rabbimizin insanlar�, birbiriyle tan��malar�n� kolayla�t�rmak için yarat�l��tan var etti�i do�al bir içtimai yap�y� ifade etmektedir. Kavim, aralar�nda kan/soy ba�� olan insan toplulu�udur. Rabbimiz insanlar� bir ailenin, bir kabile ve kavmin mensubu olarak yaratmaktad�r.
Ulus ise sözlüklerde �u �ekilde tan�mlanmaktad�r: “Ayn� topraklar üzerinde ya�ayan, aralar�nda dil, tarih, gaye, duygu, gelenek-görenek birli�i bulunan insanlar toplulu�u.”
Ulus, kavim mefhumunun aksine f�trî/do�al bir içtimai yap�y� ifade etmez. Ulus, toplum mühendisli�i ürünü olan politik bir kurgudur. Ernest Gellner’in ifadesiyle “Uluslar� insanlar yarat�r...”[3]
Yine Gellner ayn� minvalde, uluslar�n ulusçu ideolojilerin ürünü oldu�u tesbitinde bulunur. K�sacas� “ulus / nation”, f�trî/do�al bir içtimai topluluk format� de�il, ulusçuluk ideolojisinin kurgulad��� bir toplum format�na denk gelmektedir.
“Ulus-devlet” de, ulusçulu�un devlet format�n� ifade etmektedir. Kapitalizmin sanayile�me ve kentle�me süreçlerinin bir parças� olarak ulusçulu�un ortaya ç�kmas�, Alman ulusu, Frans�z ulusu, �ngiliz ulusu gibi ulus yap�lar�n�n kurgulan�p yap�land�r�lmas� ve böylece ümmet/millet yap�s�ndan ulusa/nationa geçi� süreci neticesinde, Avrupa’da imparatorluklar yerine çe�itli ulus-devletler kurulmu�tur.
Avrupa’da ya�anan bu süreç, k�sa süre içinde ilk elde Balkanlar olmak üzere Osmanl� co�rafyas�nda da ideolojik etkilerini göstermeye ba�lam��, ulusçu ak�mlar ortaya ç�kmaya ba�lam��t�r. Kur’an �airi Mehmed Akif’in bu yönelime itiraz�nda “Hani milliyetin �slam idi kavmiyet ne / Sar�l�p s�ms�k� dursayd�n ya milliyetine / Arnavutluk ne demek var m� �eriatta yeri / Küfr olur ba�ka de�il kavmini sürmek ileri” �eklinde Arnavutluk’tan söz etmesi, ulusçuluk ak�m�n�n Osmanl�’da ilk olarak Arnavutlar aras�nda etki uyand�rmas�ndan kaynaklanmaktad�r, ki bir Arnavut olarak bu duruma itiraz etmektedir.
19. as�r ve 20. asr�n ba�lar�nda Osmanl� co�rafyas�nda Türkçülü�ün, “Tekin Alp” müstear�yla kitaplar yazan Selanik Yahudisi Moiz Kohen taraf�ndan; Arapç�l���n, �ngiliz istihbarat subay� Edward Lawrence taraf�ndan; Kürtçülü�ün ise yine bir �ngiliz istihbarat subay� olan Edward Noel taraf�ndan te�vik ve propaganda edilmi� olmas�, üzerinde önemle durulmas� gereken bir konudur.
Nitekim Osmanl�’da sembolik de olsa var olan Hilafet kurumuyla temsil edilen “�slam milleti” yap�s�n�n çökertilip, yerine Türk, Kürt, Arap, Arnavut vb kavimler üzerine kurgulanan ulusçu ideolojilerin ve bu ideolojilerin ürünü olarak uluslar�n ikame edilmesi süreci, Osmanl� co�rafyas�n�n parçalanmas� ve i�gale aç�k hale getirilmesinde son derece etkili olmu�tur.
Ulusçu ideolojiler, onlar�n kurgulad��� uluslar ve onlar için çizilen ulusal s�n�rlar ve bu minvalde kurulan ulus-devletler, �slam co�rafyas� için biçilen �ngiliz-Frans�z emperyalizmi plan�n�n temel düzlemini te�kil etmi�tir.
Bugün Filistin’de siyonist i�gal rejiminin varl��� söz konusu ise, i�gal 1948’den bugüne varl���n� daha da geni�letiyor ve �slam co�rafyas�n�n merkezi bir bölgesi olan Filistin’de sürekli olarak hunharca katliamlar gerçekle�tirebiliyor, 500 güne yakla�an bir süredir de Gazze’de aç�k bir soyk�r�m gerçekle�tirebiliyorsa, tüm bunlar�n temelinde, �ngiliz emperyalizmi taraf�ndan �slam co�rafyas� için bir as�r önce biçilmi� olan ulus, ulusal s�n�rlar ve ulus-devlet format� yatmaktad�r.
Emperyalizmin ��gal Plan�
�ngiliz ve Frans�z emperyalizmi aras�nda bir “böl-parçala-yut” plan� olarak 16 May�s 1916 tarihinde imzalanan Sykes-Picot Antla�mas�’yla Osmanl� co�rafyas� aras�na çizilen ulusal s�n�rlar ve sonras�nda kurulan ulus-devletler, öncelikle siyonist i�gal rejiminin kurulmas�n� mümkün k�lm��, sonras�nda ve bugüne dek ise bu insanl�k dü�man� i�gal rejiminin Müslüman halklardan korunup kollanmas� i�levini görmü�tür, görmeye devam etmektedir.
�ngiltere D��i�leri Bakanl��� müste�ar� Sir Mark Sykes ile Fransa’n�n Beyrut konsolosu François Georges Picot, Osmanl� co�rafyas�n� masa ba��nda dizayn etmek ve bölü�mek üzere 1915 Kas�m ay�nda Londra’da müzakerelere ba�lam�� ve 16 May�s 1916’da bahse konu me�’um anla�ma imzalanm��t�r. Bu anla�mayla Londra’da masa ba��nda cetvelle s�n�rlar� çizilen ulus-devletlerin ihdas�na giri�ilmi�tir. Suriye, Irak, Ürdün, Lübnan gibi ulusal s�n�rlar bu anla�mayla çizildi, söz konusu “devletler” bu çerçevede kuruldu.
Birinci Dünya Sava�� devam ederken, 2 Kas�m 1917 y�l�nda Lloyd George ba�bakanl���ndaki �ngiltere hükümeti Filistin topraklar�nda bir Yahudi devletinin kurulmas� yönünde irade beyan�nda bulunmu�tur. Konuyla ilgili aç�klama d��i�leri bakan� Arthur Balfour taraf�ndan yap�ld��� için tarihe “Balfour Deklarasyonu” olarak geçen bu deklarasyonla �ngiltere, Osmanl� co�rafyas�n�n parças� olan Filistin topraklar�nda bir “Yahudi ulusal anayurdu” kurulmas�n� destekleyece�ini deklare ediyordu.
Sykes-Picot Antla�mas�’yla birlikte söz konusu deklarasyon, �ngiliz emperyalizminin bölgeye yönelik i�gal politikalar�n�n merkezinde Filistin’in i�gali ve bu co�rafyada siyonist bir i�gal devleti kurulmas� hedefi bulundu�unu aç�kça ortaya koyuyordu.
Balfour Deklarasyonu’nun hemen ard�ndan, 9 Aral�k 1917'de �ngiliz i�gal kuvvetleri, General Allenby komutas�nda Kudüs’e girerek Filistin i�galini ba�latm��t�r. 16 Eylül 1922 tarihinde ise, Filistin’de �ngiliz manda yönetimi dönemi ba�lam��t�r. �ngiliz manda yönetimi, yerini siyonist i�gal rejimine b�rakaca�� 14 May�s 1948 tarihine kadar, siyonist yerle�imcilerin Filistin’e yerle�tirilmesi ve Haganah, Stern gibi siyonist tedhi� örgütlerinin himaye edilip desteklenmesi i�levini görmü�tür. K�sacas� siyonist yerle�imcili�in geni�lemesi ve neticede ve siyonist i�gal rejiminin kurulu�unu temin etmi�tir.
Neticede süreç, 14 May�s 1948’de siyonist i�gal rejiminin ilan�yla neticelenmi� ve sonraki a�amalarda, �kinci Dünya Sava�� sonras� dönemde küresel Firavunizmin yeni lideri olan ABD’nin himayesi alt�nda Filistin’in ad�m ad�m tamamen yok edilece�i bir zemin olu�turulmu�tur.
14 May�s 1948’e giden yolda, sonras�nda siyonist i�galin geni�letildi�i tüm süreçlerde ve günümüzde i�gal rejiminin varl���n� ve devam�n� güvence alt�na alan en önemli husus, �ngiliz emperyalizminin tüm bu neticeler için planlam�� oldu�u ulusal s�n�rlar ve o s�n�rlar� korumakla memur edilmi� ulus-devletlerdir.
Bugün Gazze’ye bombalar ya�arken Ankara, �stanbul, Gaziantep bu durumu izliyorsa, Kahire, �skenderun, �smailiye, Amman, Ba�dat, �am bu duruma seyirci kal�yorsa bunun sebebi, süreç içinde zihinsel s�n�rlara da dönü�mü� olan ulusal s�n�rlard�r.
De�il mi ki bugün Gaziantep’e, Ankara’ya bir siyonist i�gal bombas� dü�ecek olsa Türkiye, Kahire’ye dü�ecek olsa M�s�r, Amman’a dü�ecek olsa Ürdün bunu sava� ilan� kabul edecek iken, Gazze’ye bomba ya�mas� bu �ekilde alg�lanm�yor, i�te bu durum �ngiliz emperyalizminin bir as�r önceki planlar�n�n kendileri aç�s�ndan hedefine ula�m�� oldu�unun ac� kan�t�d�r.
Bugün bölgedeki ulus-devletler ve onlar�n ulusal s�n�rlar�n�n en büyük i�levi, siyonist i�gal rejimini Müslüman halklar�n gazab�ndan korumak ve güvence alt�na almakt�r.
Bir as�r önce bu suni s�n�rlar yoktu, Antep ne ise Halep de o idi, Adana ne ise Gazze de o idi, ila ahir. ��te bugün de olmas�n gereken bunda ba�kas� de�ildir.
Bu ac� gerçekler, bize çözümün nerede oldu�unu da ifade ediyor. Öncelikle zihinlerdeki s�n�rlar olmak üzere, Müslümanlar aras�na konulmu�, �slam co�rafyas� üzerinde �ngiliz ve Frans�z i�gal �efleri taraf�ndan cetvellerle çizilmi� suni ulusal s�n�rlar�n kald�r�lmas� ve yeniden ümmet olabilmeyi ba�arabilmemizdir.
14 May�s 1948’te gerçe�e dönü�en Filistin’de bir siyonist i�gal rejimi kurulmas� hedefinin temelinde ise, Macaristan Yahudisi bir gazeteci olan siyonist Theodor Herzl’in 1856 y�l�nda yay�nlad��� “Yahudi Devleti (Der Judenstaat)” adl� bir kitap ve kitab�n yay�nlanmas�n�n ard�ndan bir y�l sonra, 29 A�ustos 1897’de �sviçre’nin Basel kentinde toplad��� “I. Dünya Siyonist Kongresi” bulunmaktad�r. Söz konusu kitap ve kongre, belirlenmi� net bir siyasi hedefi, bu hedef do�rultusunda ortak bir irade olu�turmay�, planlama yapmay� ve harekete geçmeyi ifade etmektedir.
Siyonizmin �efleri 1896’da “Yahudi Devleti” ad�yla kitap yaz�p 1897’de Siyonist Kongre’yi toplay�p kendilerine bir hedef koymu�lar ve bu hedeflerini de 1948’de gerçekle�tirmi�lerse, biz Müslümanlar�n büyük hedefler belirleyip bunlar� deklare ederek üzerimize dü�enleri yapmam�z durumunda, Rabbimizin inayetiyle bu hedefleri gerçekle�tirmemizin gayet mümkün oldu�unu ifade etmeliyiz.
[1] “(Musa dedi ki): Ey kavmim, Allah'�n sizin için yazd��� mukaddes beldeye (Beyt-i Makdis'e) girin ve dü�mandan kaç�p arkan�za dönmeyin ki, hüsrana dü�er zarara u�rars�n�z.” (Maide, 5/21)
[2] “Millet” kavram�n�n Kur’an’da “Herhangi bir inanç sistemi / din üzerinde bulunan insanlar toplulu�u” anlam�nda kullan�ld��� bilinmektedir. Kur’an’daki “Baban�z �brahim’in milleti” (Bkz: Hac, 22/78 vb),“Onlar�n milletlerine uymad�kça sizden raz� olmazlar” (Bkz: Bakara, 2/120), “Allah’a iman etmeyen ve âhireti inkâr eden bir toplumun milletini terk ettim ve babalar�m �brahim, �shak ve Yakub’un milletine uydum” (Bkz: Yusuf, 12/37-38) gibi beyanlar bu gerçe�i aç�kça göstermektedir. Elmal�l� M. Hamdi Yaz�r, bu konuda �unlar� ifade etmektedir. “Din, �eriat ve millet gerçekte ayn� �eylerdir; fakat kavram olarak her birinin belli bir yönü vard�r. �tikat yönüyle din, amel yönüyle �eriat, birlik, toplama yönüyle de millet denilir. Asl�nda itikat denilen neyse amel denilen de odur; amel denilen neyse toplan�lan da odur. Bu bak�mdan millet, bir toplulu�un çevresinde topland��� ve üzerinde yürüdü�ü, di�er bir de�i�le toplumsal ruhunun tâbi oldu�u egemen prensipler ve tutmu� oldu�u yoldur...”
[3] Ernest Gellner, Uluslar ve Ulusçuluk, Sh. 78, Hil Yay�nlar�
(Not: Bu makale, �ktibas Dergisi'nin Nisan 2025 say�s�nda yay�nlanm��t�r.)