Katar ablukas�nda 1 hafta geride kald�... ��te g�n g�n ya�ananlar

Suudi Arabistan, Birle�ik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve M�s�r'�n ba��n� çekti�i koalisyonun 5 Haziran Pazartesi günü sabaha kar�� Katar ile tüm diplomatik ili�kilerini kestiklerini ve Katar'a ekonomik ambargo karar�n� aç�klamas�yla ba�layan kriz, diplomatik temaslarla geçen bir haftay� geride b�rakt�.

Suudi Arabistan, Bahreyn, BAE ve M�s�r'�n Katar'� diplomatik ablukaya alma amaçl� ortak giri�iminin üzerinden bir hafta geçti. Geçen bir hafta zarf�nda Washington'dan Pekin'e kadar uzanan ba�kentlerin baz�lar�ndan ablukaya destek aç�klamalar� gelirken baz� ba�kentlerden ise krize çözüm için diyalog ça�r�lar� içeren farkl� tonlarda onlarca mesaj geldi. Ramazan ay� ve bölgedeki yüksek hava s�cakl�klar� nedeniyle sakin günler geçirmesi beklenen bölge ba�kentlerinde adeta "diplomasi f�rt�nas�" ya�and�.

Körfez ülkeleri aras�nda, geçmi�te bir benzeri ya�anmam�� böylesi bir krize yol açan geli�meler, 23 May�s'ta gece geç saatlerde Katar resmi haber ajans� QNA'da Katar Emiri �eyh Temim Al Sani’ye atfen ABD kar��t� ve �ran’� destekler aç�klamalar yay�nlanmas�n�n ard�ndan ba�lad�. Katar söz konusu beyanlar�n siber sald�r� sonucu ajans�n sistemine s�zan bilgisayar korsanlar� taraf�ndan yap�ld���n� ve Emirin böyle bir aç�klama yapmad���n� duyurdu. Ancak BAE, Suudi Arabistan ve M�s�r medyas� konuyla ilgili Katar’� ele�tiren çizgide yay�nlar�n� yo�unla�t�rarak devam ettirdi.

5 HAZ�RAN

Suudi Arabistan, BAE, M�s�r, Bahreyn, 5 Haziran'�n sabah saatlerinde Doha ile diplomatik ili�kilerini sonland�rd���n�, hava sahalar�n� Katar'a kapatt�klar�n� aç�klad�. Katar'�n d�� dünyaya aç�lan tek kara kap�s�n�n da Riyad taraf�ndan kapat�lmas�yla Körfez'den dalga dalga yay�lan ba� döndürücü diplomasi trafi�i ba�lad�.

Katar'� "terör gruplar�n� destekledi�i" suçlamas�yla diplomatik ablukaya alan Körfez ülkeleri, Suudi Arabistan, Bahreyn ve BAE, 14 gün içinde vatanda�lar�n�n Katar'� terk etmelerini, Katarl�lar�n da ayn� �ekilde ülkelerinden ayr�lmalar�n� talep etti.

Katar D��i�leri Bakanl���, Suudi Arabistan, Bahreyn ve BAE'nin diplomatik ili�kileri kesme kararlar�n� üzüntü ile kar��lad���n� belirterek, söz konusu kararlar�n "dayana�� olmayan, gerçek d��� iddialar" nedeniyle al�nd���n� vurgulad�.

Ayn� gün içinde Maldivler, uluslararas� toplumca me�ruiyeti olmayan darbeci general Halife Hafter destekçisi Libya'daki Tobruk hükümeti, Yemen izledi ve Doha ile ili�kilerini kestiklerini duyurdu. Irak, Çin, Tunus, Sudan, �ran ve Filistin D��i�leri bakanl�klar�ndan, söz konusu krizin a��lmas� için diyalog ça�r�lar� geldi.

ABD Ba�kan� Donald Trump da adeti oldu�u üzere ya�ananlara sosyal medyadan, Katar'� suçlay�c� ve Doha'ya abluka uygulayan ülkeleri destekleyici payla��mlarda bulundu.

�srail Savunma Bakan� Avigdor Lieberman da, Katar'a yönelik ad�mlar� destekleyerek söz konusu ad�mlar�n "terörle mücadele konusunda yeni f�rsatlar sundu�unu" ileri sürdü.

Umman D��i�leri Bakan� Yusuf bin Alevi bin Abdullah, ak�am saatlerindeki sürpriz Doha ziyaretinde Katarl� mevkida�� �eyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve sonras�nda Katar Emiri �eyh Temim ile görü�tü. Kriz için arabuluculuk görevini üstlenen Kuveyt Emiri �eyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah'�n, Suudi Arabistan Kral� Selman bin Abdulaziz'in Dan��man� ve Mekke Bölgesi Emiri Halid bin Faysal bin Abdulaziz Al Suud'u ba�kent Kuveyt'te kabul etti�i bildirildi.

6 HAZ�RAN

Suudi Arabistan D��i�leri Bakan� Adil Bin Ahmed el-Cubeyr, Paris'teki temaslar�n�n ard�ndan Katar’�n Arap ülkeleriyle ili�kilerini tamir edebilmek için "Filistin'de Hamas ve M�s�r’da Müslüman Karde�ler Te�kilat�na verilen deste�in sona ermesi" gibi bir dizi ad�m atmas� gerekti�ini söyledi.

Yunanistan D��i�leri Bakanl���ndan edinilen bilgiye göre, M�s�r D��i�leri Bakan� Samih �ükri ve Yunan mevkida�� Nikos Kotzias'�n telefon görü�mesinde Yunanistan'�n, Katar'da M�s�r'� diplomatik olarak temsil edece�i bildirildi.

ABD D��i�leri Bakan� Rex Tillerson, Katar ve baz� Arap ülkeleri aras�ndaki krizle ilgili taraflar�n konular� diyalogla çözebilece�ine dair umutlu olduklar�n� bildirdi.

Cumhurba�kan� Recep Tayyip Erdo�an, Ankara'daki büyükelçilerle iftar program�nda yapt��� konu�mas�nda, "Katar'a kar�� ba�lat�lan yapt�r�mlar�, do�ru bulmad���m�z� pe�inen ifade etmek istiyorum." dedi.

Ayr�ca Erdo�an'�n, Katar konusundaki geli�melere ili�kin Katar Emiri �eyh Temim bin Hamad Al Sani, Rusya Federasyonu Ba�kan� Vladimir Putin, Kuveyt Emiri Sabah, Fransa Cumhurba�kan� Emmanuel Macron, Endonezya Devlet Ba�kan� Joko Widodo, Bahreyn Kral� Hamad bin �sa El Halife, Ürdün Kral� 2. Abdullah, Lübnan Ba�bakan� Saad Hariri, Malezya Ba�bakan� Necip Tun Abdürrezzak ve Suudi Arabistan Kral� Selman bin Abdulaziz ile telefonda görü�tü�ü bildirildi.

Sudan Devlet Ba�kan� Ömer el-Be�ir'in Katar ve baz� Arap ülkeleri aras�ndaki krizin çözüme ula�t�r�lmas� çabalar� çerçevesinde Kuveyt Emiri ile telefonda görü�tü�ü bildirildi.

Kuveyt Emiri Sabah, krizin ikinci gününde yo�un telefon diplomasinin yan� s�ra Suudi Arabistan'a gerçekle�tirdi�i günübirlik ziyaretinde Kral Selman ile Cidde'de bir araya geldi.

Ürdün ise sal� ak�am� Katar ile diplomatik ili�kilerinin seviyesini dü�ürdü�ünü ve merkezi Katar'da bulunan El-Cezire televizyonunun yerel ofisini kapatt���n� duyurdu.

Moritanya da Katar'a diplomatik ku�atma uygulayan ülkeler kervan�na kat�ld� ve Doha ile ili�kilerini kesti�ini aç�klad�.

7 HAZ�RAN

Kuveyt Emiri Sabah, çar�amba günkü diplomasi trafi�ine, Umman D��i�leri Bakan� Yusuf bin Alevi ile görü�erek ile ba�lad�. �eyh Sabah, daha sonra Dubai'ye, oradan da ak�am saatlerinde Katar'�n ba�kenti Doha'ya giderek, temaslarda bulundu.

Trump, Katar Emiri ile telefonda görü�tü. Beyaz Saray'dan yap�lan aç�klamada, Trump'�n "Beyaz Saray’da bir toplant� da dahil, taraflara farkl�l�klar�n� çözmeleri konusunda yard�m etmeyi teklif etti�i" aktar�ld�. Katar D��i�leri Bakan� �eyh Abdurrahman bin Abdullah Al Sani'den ise, "Katar Emiri'nin ku�atma devam ettikçe ülkesini terk etmeyece�i" beyan� geldi.

Bu arada, Komor Adalar� da Katar ile ili�kileri kesti�ini aç�klayan bir sonraki ülke oldu.

Öte yanda �ran D��i�leri Bakan� Cevad Zarif, gün içinde sürpriz bir ziyaretle Ankara'ya gelerek Cumhurba�kan� Erdo�an ve Türk mevkida�� Mevlüt Çavu�o�lu ile görü�tü.

Ayr�ca, baz� Arap ülkelerinin tüm ili�kilerini kesti�i Katar'a Türk askerinin konu�lanmas�n�n önünü açacak kanun tasar�s� çar�amba ak�am� Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nda kabul edildi.

Rusya Devlet Ba�kan� Vladimir Putin de, telefonla Katar Emiri Al Sani ve M�s�r Cumhurba�kan� Abdulfettah Sisi ile görü�tü.

Suudi Arabistan D��i�leri Bakan� Adil el-Cübeyr, Almanya'da mevkida�� Sigmar Gabriel ile yapt��� görü�menin ard�ndan, Katar'�n ili�kilerini eski haline getirebilmesi için kendisinden istenen talepleri kar��lamas� gerekti�ini belirtti. Bahreyn Kral� Hamad bin �sa Al Halife de, Suudi Arabistan'a gerçekle�tirdi�i günübirlik ziyaretinde Kral Selman bin Abdulaziz ile bir araya geldi.

Krizin a��lmas� için Kuveyt Emiri'nin taraflara yapt��� gerilimi t�rmand�rmamalar� yönündeki ça�r�s�na ra�men, Katar'a abluka uygulayan ülkelerin sert ad�mlar� sürdü. BAE ve Bahreyn, sözlü, yaz�l� veya sosyal medya üzerinden Katar'a destek verilmesini suç kapsam�na ald�. BAE'de Katar Havayollar�'n�n forma sponsoru oldu�u Barcelona Futbol tak�m�n�n formas�n� giymenin de ceza kapsam�na al�nmas�, sosyal medyada geni� yer buldu.

8 HAZ�RAN

Katar kar��s�ndaki diplomatik cephenin aktör ülkeleri, Çad, Senegal ve de Cibuti'yi de bir ölçüde kendi saflar�na katmay� ba�ard�. Çad ve Senegal D��i�leri Bakanl�klar�, Katar'daki büyükelçisini isti�arelerde bulunmak üzere geri ça��rd�klar�n� aç�klad�. Cibuti de Katar ile diplomatik ili�kilerinin seviyesini dü�ürdü�ünü ilan etti.

Ayn� gün ABD Ba�kan� Donald Trump ile Birle�ik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid Al Nahyan, D��i�leri Bakan� Mevlüt Çavu�o�lu da Katar D��i�leri Bakan� �eyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile telefonda görü�tü.

Bahreyn Kral� Al Halife M�s�r'a hareket ederken, Bahreyn resmi haber ajans� BNA, Bahreyn D��i�leri Bakan� Ahmed bin Muhammed bin Al Halife'nin, Katar'a uygulanan diplomatik ablukan�n mimarlar� M�s�r, BAE ve Suudi Arabistan'�n Manama büyükelçileri ile bir araya geldi�ini duyurdu.

Bahreyn Kral� Hamad bin �sa Al Halife'nin M�s�r'�n ba�kenti Kahire'de Cumhurba�kan� Abdulfettah es-Sisi ile görü�mesinin ard�ndan M�s�r, Bahreyn, Suudi Arabistan ve BAE, aralar�nda dünyaca ünlü �slam Alimi Yusuf el Kardavi ve Katar eski içi�leri bakan�n�n da zikredildi�i 59 ki�inin ve Katar yard�m derneklerinin de yer ald��� 12 kurumdan olu�an ortak listedeki isimlerin "terörle ba�lant�l� " oldu�unu iddia etti.

9 HAZ�RAN

Katar D��i�leri Bakan� �eyh Muhammed, Almanya'da mevkida�� Sigmar Gabriel ile bir araya geldi. Katarl� bakan, yay�nlanan listedeki isimlerin ço�unun Katar ile ba�lant�l� olmad���n� iddia ederken, Alman Bakan Gabriel, Katar'�n DEA� kar��t� koalisyonun önemli bir parças� oldu�una i�aret etti.

ABD Ba�kan� Donald Trump ve M�s�r Cumhurba�kan� Abdulfettah es-Sisi'nin telefon görü�mesi yapt��� aktar�ld�. �talya D��i�leri Bakan� Angelino Alfano diyalog ça�r�s� yaparken Kuveyt Emiri’nin ba�latt��� diplomatik giri�ime deste�ini aç�klad�.

Öte yandan, ABD'den Katar'a uygulanan ablukay� "hafifletin" ça�r�s� geldi. ABD D��i�leri Bakan� Tillerson, "Suudi Arabistan, BAE, Bahreyn ve M�s�r'a, Katar'a kar�� uygulanan ablukay� hafifletmeleri ça�r�s�nda bulunuyoruz. Bu ku�atman�n insani sonuçlar� var. Yetersiz g�dan�n oldu�unu, ailelerin zorla birbirinden ayr�ld���n� ve çocuklar�n okullar�na gidemedi�ini görüyoruz. Bunlar�n özellikle ramazan ay�nda istenmeyen sonuçlar oldu�una inan�yoruz, bunlar bir an önce çözülmelidir." ifadelerini kulland�.

Rusya D��i�leri Bakan� Sergey Lavrov ve �ran D��i�leri Bakan� Cevad Zarif, Kazakistan'�n ba�kenti Astana'da düzenlenen �anghay ��birli�i Örgütü (��Ö) toplant�s� kapsam�nda bir araya geldi. Lavrov, Moskova ve Tahran yönetimlerinin, Katar ile baz� Arap ülkeleri aras�ndaki krizin diyalog ve müzakere yoluyla çözülmesi konusunda hemfikir oldu�unu söyledi.

Avrupa Birli�i (AB) D�� �li�kiler ve Güvenlik Politikas�ndan Sorumlu Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Katar d��i�leri bakan� ile görü�mesinin ard�ndan Katar ile baz� Arap ülkeleri aras�nda ya�anan krizin diplomatik arabuluculuk çabalar�yla çözülmesi temennisini dile getirdi.

Trump, TS� ile ak�am saatlerinde Romanya Cumhurba�kan� Klaus Iohannis ile Beyaz Saray'da düzenledi�i ortak bas�n toplant�s�nda, Katar'�n teröre destek verdi�ini ileri sürerek, söz konusu abluka konusunun Suudi Arabistan ziyareti s�ras�nda bölgedeki liderlerle ortak al�nd��� sinyalini verdi.

10 HAZ�RAN

Trump'�n bir önceki gün yapt��� "Katar'�n terörü finans etmeyi durdurmas�" yönündeki aç�klamalar�na, Katar'� ablukaya alan Suudi Arabistan, Bahreyn ve BAE ba�kentlerinden resmi haber ajanslar� arac�l���yla destek aç�klamalar� geldi.

Katar D��i�leri Bakan� Al Sani, Avrupa turunun ard�ndan Moskova'y� ziyaret ederek Rus mevkida�� Lavrov ile görü�tü. Görü�menin ard�ndan Rus taraf� krizin a��lmas� için diyalog ça�r�lar�n� yinelerken, Al Sani de Katar'�n diyalog vurgusunu yineledi. Katarl� bakan Rusya'da bir televizyona verdi�i röportajda, "ABD'nin aksine Katar'�n Hamas'� terör örgütü olarak kabul etmedi�ini, Hamas'�n bir çok Arap ülkesince me�ru bir direni� örgütü olarak kabul edildi�ini" söyledi.

Katar'a diplomatik abluka uygulayan ülkeler cephesinde, Nijer D��i�leri Bakanl���n�n, Doha büyükelçisini geri ça��rd��� bildirildi.

Öte yandan Bahreyn D��i�leri Bakan� �eyh Halid bin Ahmed bin Muhammed Al Halife' de bir günlük ziyaret kapsam�nda Türkiye'ye geldi. Bahreynli Bakan, �stanbul'daki temaslar� kapsam�nda D��i�leri Bakan� Çavu�o�lu ve Cumhurba�kan� Erdo�an ile görü�tü. Çavu�o�lu, ziyaret sonras�ndaki bas�n toplant�s�nda, "Say�n Cumhurba�kan�m�z bu hadiseden, krizden dolay� duydu�u üzüntüyü vurgularken özellikle ramazan içinde dinimize, inanc�m�za ve geleneklerimize maalesef ayk�r� olan bu üzücü hadisenin bir an önce ramazan bitmeden, bayramdan önce çözülmesi gerekti�ini de vurgulam��t�r." ifadelerini kulland�.

Bahreyn D��i�leri Bakan� �eyh Halid bin Ahmed Al Halife de Erdo�an ile görü�mesinde, "Say�n Cumhurba�kan�'n�n tavr� çok netti. Biz de Katar'�n bu konuda izledi�i politikayla ilgili tavr�m�z� ve bu politikalar�n bizi bu tavr� almaya itti�ini, Katar'�n politikalar�n� ve gitti�i yolu de�i�tirmesi gerekti�ini, sorular�m�za kar��l�k vermesi ve bizimle birlikte bu konuda -bir daha tekrarlanmamas�n� garanti edecek �ekilde- net bir sonuca ula�mas� gerekti�ini Say�n Cumhurba�kan�'na ilettik." dedi.

11 HAZ�RAN

Suudi Arabistan, Bahreyn ve BAE'nin, vatanda�lar� ve Katarl�lardan olu�an ailelerin insani durumlar�n�n göz önünde bulundurulmas� ve ihtiyaç durumunda yard�m edilmesi emri verdi�i bildirildi.

Öte yandan arabuluculuk görevi üslenen Kuveyt'in D��i�leri Bakan� �eyh Sabah Halid es-Sabah, Körfez ülkeleri Suudi Arabistan, Birle�ik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn ile Katar aras�ndaki anla�mazl���n "kesin olarak" do�rudan diyalog yoluyla ve Körfez çat�s� alt�nda çözülmesi gerekti�ine vurgu yapt�.

Sabah'�n anla�mazl���n taraflar�ndan "Körfez ülkeleri (Suudi Arabistan, BAE ve Bahreyn) ile Katar" �eklinde bahsetti�i, Doha yönetimini diplomatik ablukaya alan ülkelerden M�s�r'� bu kapsamda söylemedi�i fark edildi.

Suudi Arabistan Milli E�itim Bakanl���, Dünya Müslüman Alimler Birli�i Ba�kan� Yusuf el-Karadavi'nin kitaplar�n�n okullardan, üniversitelerden ve kütüphanelerden acil olarak kald�r�lmas� talimat�n� verdi.

Almanya D��i�leri Bakan� Sigmar Gabriel, körfezde "Katar ile baz� Arap ülkeleri aras�ndaki krizin sava�a dönü�ebilece�i" uyar�s�nda bulundu. Gabriel, "Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung" gazetesine yapt��� aç�klamada, karde� ve kom�u ülkelerin birbirine yönelik davran��lar�n� "dramatik" olarak de�erlendirdi.

Uluslararas� Futbol Federasyonlar� Birli�i (FIFA) Ba�kan� Gianni Infantino, Körfez ülkeleri aras�nda ya�anan krize ra�men Katar'�n 2022 FIFA Dünya Kupas�'na haz�rlanabilece�ine inand�klar�n� belirtti.

ABD D��i�leri Bakan� Rex Tillerson, Suudi Arabistan Yard�mc� Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile telefonda görü�tü.

(Dünya Bülteni)